Οδοιπορικό στη Λακωνική Μάνη

Μια ακόμη 3ημερη εξόρμηση του ΟΜ.ΦΙ.ΔΑΣ, στην καρδιά του Φθινοπώρου, όπου μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε σημαντικά σημεία οικολογικού, ιστορικού, πολιτισμικού και θρησκευτικού ενδιαφέροντος και να αγαπήσουμε περισσότερο τη φύση και τη χώρα μας. Αφήνοντας αχάραγα τη Λαμία μας και περνώντας το Ισθμό βρεθήκαμε στην Πελοπόννησο.

Η περιήγησή μας ξεκίνησε την Παρασκευή με ξεναγό μας τον εξαίρετο Αρχαιολόγο κο Δημήτρη Βλαχάκο, που μας μύησε στην Ιστορία και τον πολιτισμό της καστροπολιτείας του Μυστρά. Το Δεσποτάτο του Μωρέως που αποτέλεσε ημιαυτόνομη περιοχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στην Πελοπόννησο και διέγραψε τη δική της πορεία έως το 1460 οπότε καταλύθηκε από τον Μωάμεθ Β. Με την ίδρυση της σύγχρονης πόλης της Σπάρτης από το βασιλιά Όθωνα, το 1834, αρχίζει η μετακίνηση των κατοίκων του Μυστρά προς τη νέα πόλη. Οι τελευταίοι κάτοικοί του θα εγκαταλείψουν την καστροπολιτεία το 1953 μετά την απαλλοτρίωση του χώρου. Είχε προηγηθεί, το 1921, η κήρυξη του χώρου με βασιλικό διάταγμα ως προέχον βυζαντινό μνημείο. Το 1989 ο Μυστράς εγγράφεται ως πολιτιστικό αγαθό στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco. Εκατοντάδες σκαλοπάτια, δυόμιση ώρες πεζοπορίας, ανάμεσα σε κατοικίες, μοναστήρια διάσπαρτα στο Δεσποτάτο για να καταλήξουμε στην εντυπωσιακή και επιβλητική Μονή Παντάνασσας, το μοναδικό μοναστήρι το οποίο εξακολουθεί να κατοικείται από μοναχές, που μας υποδέχτηκαν και μας φίλεψαν.

Κουρασμένοι αλλά εντυπωσιασμένοι από τις εικόνες που εναλλάσσονταν στη διαδρομή μας κατευθυνθήκαμε για μεσημεριανή επίσκεψη στη ΣΠΑΡΤΗ, στους πρόποδες του Ταΰγετου, στις όχθες του ποταμού Ευρώτα, πρωτεύουσα της Λακωνίας, με την μακραίωνη και ένδοξη ιστορία που αναφέρεται από τον Όμηρο ως ένα από τα ισχυρότερα Μυκηναϊκά βασίλεια και έδρα του Μενελάου. Κατά τους Περσικούς πολέμους, η θυσία των 300 του Λεωνίδα και των 700 Θεσπιέων στο στενό των Θερμοπυλών, το 480 π.Χ., αποτέλεσε το συγκλονιστικότερο γεγονός της περιόδου. Σε αντίθεση με άλλες πόλεις της Λακωνίας, οι οποίες εγκαταλείφθηκαν τον 4ο αιώνα μ.Χ., τόσο η Σπάρτη όσο και το Γύθειο συνέχισαν να κατοικούνται παρά τους σεισμούς, τις επιδρομές των Γότθων και την επιδημία πανώλης, το 541-543. Η πόλη επανιδρύθηκε μετά την απελευθέρωση της χώρας το 1834, ύστερα από απόφαση του βασιλιά Όθωνα και σε επίσημη τελετή την 1 Ιανουαρίου 1857 έγινε η εγκαθίδρυση των αρχών από το Μυστρά στη νέα πόλη, που ήταν και η πρώτη στην Ελλάδα που χαράχθηκε με πολεοδομικό σχέδιο. Είδαμε μεγάλες πλατείες και δεντροφυτεμένους δρόμους νεοκλασικές οικοδομές και το άγαλμα το Λεωνίδα να δεσπόζει μπροστά στο στάδιο της πόλης. Με το σούρουπο πήραμε το δρόμο για το Γύθειο, την αρχοντική, ρομαντική και ιστορική κωμόπολη με το λιμάνι, που βρίσκεται στη νότια Πελοπόννησο έδρα του ομώνυμου δήμου, όπου διανυκτερεύσαμε και τα δυο βραδιά, σε κατάλυμα με απίστευτη θέα, μπροστά στη θάλασσα.

Εντυπωσιακά νεοκλασικά του 19ου αιώνα, χτισμένα αμφιθεατρικά στην πλαγιά του καταπράσινου λόφου που οι ντόπιοι αποκαλούν Ακούμαρο,. Η καρδιά της πόλης χτυπά στην προκυμαία της. Από εδώ ξεκινούν δρόμοι και σοκάκια που ελίσσονται ανάμεσα σε ολάνθιστες αυλές, πέτρινα σπίτια κι εκκλησάκια, ανηφορίζοντας ως την κορυφή του λόφου. Τα παστέλ χρώματα των νεοκλασικών προσόψεων ανακατεύονται με το βαθυπράσινο των πεύκων και των κυπαρισσιών και καθρεφτίζουν τα χρώματά τους στα νερά του λακωνικού κόλπου.

Είναι Σάββατο πρωί και αναχωρούμε για το σπήλαιο ΔΙΡΟΥ.

Το σπήλαιο της Μάνης με τους θεαματικούς σταλακτίτες, προσφέρει οργανωμένες ξεναγήσεις σε μία διαδρομή με συνολικό μήκος 1.500 μέτρα, από τα οποία τα πρώτα 1.200 είναι λιμναία και διασχίζονται με βάρκα. Θεωρείται ένα από τα 3 ωραιότερα σπήλαια της κατηγορίας του σε όλον τον κόσμο και είναι επισκέψιμο όλο τον χρόνο. Το 1949 οι ιδρυτές της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας, Γιάννης και Άννα Πετροχείλου, άρχισαν να το εξερευνούν συστηματικά. Οι σταλακτίτες και οι σταλαγμίτες που σήμερα βρίσκονται κάτω από το νερό σχηματίστηκαν όταν η επιφάνεια της θάλασσας βρισκόταν πολύ χαμηλότερα από το σημερινό της επίπεδο. Το νερό μέσα είναι υφάλμυρο και έχει μεγάλη σκληρότητα. Η θερμοκρασία του είναι περίπου 14°C, ενώ του αέρα κυμαίνεται από 16 έως 19°C.Μέσα στο σπήλαιο έχουν βρεθεί απολιθωμένα οστά πάνθηρα, ύαινας, λιονταριού, ελαφιού, κουναβιού και η μεγαλύτερη συγκέντρωση οστών ιπποπόταμων στην Ευρώπης.

Με την έξοδο μας από το σπήλαιο κατευθυνθήκαμε στην Αρεόπολη και Λιμένι, που ήταν και το επίνειο της και κατά συνέπεια το λιμάνι της οικογένειας Μαυρομιχάλη. Μαγευτική φυσική ομορφιά, παραδοσιακά κτήρια που αναπολούν άλλες εποχές ανέγγιχτες από το χρόνο και την εξέλιξη του πολιτισμού μας. Μαζί με τις πέτρες που πάνω τους έχει ξεραθεί το αλάτι της θάλασσας ή έχει στάξει το λάδι της ελιάς αποφάσισαν να ζήσουν οι Μανιάτες και το έχουν για καμάρι τους. Ανυπάκουοι, απότομοι στη συμπεριφορά, σκληροί στον χαρακτήρα και με βλέμμα που δεν χαρίζεται σε κανέναν, έμαθαν στη στέρηση, στον πόνο και στους νου τους είχαν πάντα τον πόλεμο! Η ονομασία «Μικρό Αλγέρι», κάθε άλλο παρά τυχαία είναι, αφού εδώ έβρισκαν καταφύγιο οι πειρατές του Αιγαίου και της Μεσογείου. Ξεκουραστήκαμε, γευθήκαμε παραδοσιακούς μεζέδες και κατευθυνθήκαμε στο μονοπάτι από τα Κοκκινόγεια έως την άκρη του Ταινάρου, το πιο ενδιαφέρον περπάτημα της Μέσα Μάνης.

Το νοτιότερο άκρο της ηπειρωτικής Ευρώπης! Πεζοπορία δύο ωρών, σε βατό αλλά πετρώδες μονοπάτι στο γυμνό τοπίο της Μάνης. Η θέα του Ακρωτηρίου πλησιάζοντας στο Φάρο σε αποζημιώνει. Η περιοχή κατά τους αρχαίους Έλληνες, ήταν η είσοδος στον Κάτω Κόσμο, αφού εδώ βρισκόταν ένα πασίγνωστο στην αρχαιότητα ψυχοπομπείο. Βαδίσαμε δίπλα από τον βυζαντινό ναό των Αγίων Ασωμάτων, που είναι χτισμένος με πέτρες από τον παρακείμενο ναό του Ταινάριου Ποσειδώνα. Περίπου 300 μέτρα μετά, το μονοπάτι περνάει δίπλα από τα ερείπια του αρχαίου οικισμού, το ρωμαϊκό ψηφιδωτό και την παραλία της Αριάς. Το τοπίο είναι γεμάτο ξερολιθιές και χαμηλούς θάμνους, αγκαθωτά βάτα, θυμάρι και ρίγανη. Σε όλη τη διάρκεια της πεζοπορίας, η θέα στον όρμο Πόρτο Στέρνες και στο πέλαγος είναι μαγευτική. Η σημαία του ΟΜ.ΦΙ.ΔΑΣ κυμάτισε στο Ταίναρο δίπλα στη γαλανόλευκη όπου φωτογραφηθήκαμε με φόντο το Φάρο και θέα τη Μεσόγειο.

Η επιστροφή μας έγινε περνώντας από παραδοσιακούς πανέμορφους πετρόκτιστους οικισμούς Βάθεια και Γερολιμένα, για να καταλήξουμε στο Γύθειο για νυχτερινή βόλτα και ξεκούραση.

Κυριακή πρωί, κουρασμένοι από τις πεζοπορίες αλλά με προσμονή να δούμε τη Μονεμβασιά όπου μας περίμεναν τα στελέχη του ΚΕΠΕΑ Μολάων, με την κα Πούλου σε ρόλο ξεναγού σ αυτή μας την επίσκεψη. Το όνομά Μονεμβασιά, σημαίνει ”Μία Είσοδος” επειδή υπάρχει μόνο ένας δρόμος προς την πόλη από την Πελοπόννησο. Ένας υψωμένος δρόμος – λαιμός 400 μέτρων, ενώνει το κενό που χωρίζει την περιοχή από την πόλη και οδηγεί στην μοναδική και άθικτη μεσαιωνική πόλη. Αυτό κατά το Μεσαίωνα το μετέτρεψε σε ένα απόρθητο φυσικό φρούριο. Η Μονεμβάσια, γνωστή στους Φράγκους ως Μαλβαζία, είναι περισσότερο γνωστή από το μεσαιωνικό φρούριο, επί του ομώνυμου "Βράχου της Μονεμβασίας". Από γεωφυσικής απόψεως αποτελεί ένα τόμπολο (tombolo) Στα διασωθέντα κτήρια και τις δομές στο κάστρο περιλαμβάνονται αμυντικές κατασκευές του εξωτερικού κάστρου και αρκετές μικρές βυζαντινές εκκλησίες. Τα τείχη της καστροπολιτείας ήταν διπλά, σε σχήμα Π αναποδογυρισμένο και κατέληγαν σε δύο πύλες: τη μεγάλη, που η επένδυσή της με σιδερένιες πλάκες είναι διάτρητη από σφαίρες, ορατές και σήμερα, και την επάνω πύλη. Η περιήγηση μας άρχισε από το σπίτι του Ρίτσου που έχει μετατραπεί σε Μουσείο. Μια μοναδική περιήγηση στα δαιδαλώδη γραφικά σοκάκια της παλιάς πόλης, τα τείχη και τις εκκλησίες, για να ζωντανέψει μπροστά σας η πορεία της μυθικής καστροπολιτείας μέσα στους αιώνες με αναφορές στην αρχιτεκτονική και τον πολιτισμό της με συνοδούς μας τα στελέχη του ΚΕΠΕΑ που αν και Κυριακή, πρόθυμοι απαντούσαν στις ερωτήσεις μας και μας μυούσαν στην ιστορία του τόπου.Αυτοι είναι οι άνθρωποι του ΚΕΠΕΑ σε όλη την Ελλάδα, "φυλάνε Θερμοπύλες" της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

Ο δρόμος της επιστροφής άρχισε με μια στάση στην Τρίπολη, την γνωστή μας Τριπολιτσά, πρωτεύουσα της Αρκαδίας.

Η Περιήγηση ξεκίνησε από την Πλατεία Άρεως, από τις μεγαλύτερες και ομορφότερες πλατείες στην Ελλάδα, γύρω από την οποία συγκεντρώνονται και μερικά από τα ωραιότερα νεοκλασικά της πόλης. Ενδιαφέρουσα είναι και η Πλατεία Πετρινού με το Μαλλιαροπούλειο Θέατρο του 1910, η Πλατεία Αγίου Βασιλείου, με τον ομώνυμο ναό της. Κάθε τόπος και η ιστορία του , η μοναδική ομορφιά του, άλλοτε προσεγμένη και άλλοτε αφημενη στο έλεος του χρόνου!

Έτσι ολοκληρώσαμε το οδοιπορικό μας στη Μεσσηνιακή Μάνη, περπατώντας και γνωρίζοντας τη φύση , τον τόπο και την ιστορία του, γεμίσαμε με χιλιάδες εικόνες στο μυαλό και χιλιάδες φωτογραφικά κλικ τις μηχανές μας!

Συνεχίζουμε τις εξορμήσεις στον τόπο μας, εσείς τα μέλη και οι φίλοι του ΟΜ.ΦΙ.ΔΑΣ είστε η δύναμή μας, σας ευχαριστούμε για την εμπιστοσύνη 32 χρόνια τώρα.

Σκοπός μας η ανάδειξη των περιβαλλοντικών προβλημάτων, η ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης, η εξερεύνηση κάθε γωνίας της όμορφης της πατρίδας μας, ελπίζοντας στην ήπια και αειφόρο ανάπτυξη, για να την παραδώσουμε στην επόμενη γενιά, αν όχι καλύτερη, τουλάχιστον όπως την παραλάβαμε.

 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ- ΓΙΟΡΤΗ ΠΟΥΛΙΩΝ 2024

                          Μικροί μεγάλοι “εν δράση” στο Δέλτα του Σπερχειού -Μαλιακού!

Ο Όμιλος Φίλων του Δάσους (ΟΜ.ΦΙ.ΔΑΣ) σε συνεργασία το ΚΕΠΕΑ (Κέντρο

Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία) Στυλίδας Υπάτης,

πραγματοποιήσαμε για 2η φορά από 4 έως 6 Οκτωβρίου 2024 στην περιοχή μας,

την Ευρωπαϊκή Γιορτή των Πουλιών, τη γιορτή που είναι αφιερωμένη στη

φθινοπωρινή μετανάστευση!

Η Ευρωπαϊκή Γιορτή των Πουλιών αποτελεί μια δράση παγκόσμιας εμβέλειας που

διοργανώνεται από τη BriLife International και η οποία πραγματοποιήθηκε για 1η

φορά το 1993 σε περισσότερες από 100 χώρες. Στην Ελλάδα, ο συντονισμός των

εκδηλώσεων γίνεται από την Ορνιθολογική, εταίρο της  Bird Hellas στην Ελλάδα.

Η δράση μας άρχισε την Παρασκευή με ενημέρωση στο 25ο Δημοτικό κ

25ο Νηπιαγωγείο Λαμίας (Ανθήλη) όπου τα μέλη και ο ο Πρόεδρος του ΟΜ.ΦΙ.ΔΑΣ

Πάρης Φούντας μίλησαν στους μικρούς μας φίλους για τη μετανάστευση των

πουλιών και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν στο μακρύ τους ταξίδι,

παρουσιάζοντας σχετικό οπτικοακουστικό υλικό. Κουβεντιάσαμε μαζί τους,

απαντήσαμε σε απορίες τους και στη συνέχεια το μέλος μας, ποιήτρια Βασιλική

Νικοπούλου μίλησε στα παιδιά για το ερέθισμα και την έμπνευση των πουλιών σε

ποιήματα ποιητών μας, παρουσιάζοντας κάποια από αυτά. Τα χαμογελαστά

πρόσωπα των παιδιών μας αποζημίωσαν τόσο εμάς όσο και τους εκπαιδευτικούς

τους που με επικεφαλής τις Διευθύντριες κα Παπατσάνη και Πρίντζου, οργάνωσαν

την εκδήλωση.

Την Κυριακή το ραντεβού μας με μικρούς και μεγάλους έγινε στην πλατεία της

Ανθήλης όπου η εκπρόσωπος του ΚΕΠΕΑ Στυλίδας Υπάτης, κα Ζωή Μαμμή

ενημέρωσε τους παραβρισκόμενους για την διαδικασία της παρατήρησης πουλιών και

τη σπουδαιότητα του Δέλτα της περιοχής .Ήταν η ψυχή της διαδικασίας

παρατήρησης.

Όλοι μαζί περπατώντας στον κάμπο της Ανθήλης ανάμεσα , κατευθυνθήκαμε

ανάμεσα στου ορυζώνες στις εκβολές του Σπερχειού, την περιοχή Λιβάρι, στο

Μαλιακό Κόλπο, όπου με τη βοήθεια και του εκπαιδευτικού Κώστα Λούβαρη

στήθηκαν τα λιγοστά όργανα που διαθέταμε και άρχισε η παρατήρηση.

Ερωδιοί, μαυρόγλαροι, κοκκινοσκέληδες, πάπιες , αβοκέτες, λευκοτσικνιάδες,

σταχτοτσικνιάδες, πορφυροτσικνιάδες, γκισάρια, πελαργοί, καθώς και μια μεγάλη

ποικιλία αρπακτικών, καλαμοκίρκοι, γεράκια, ο σπάνιος τσίφτης, κιρκινέζια και

πολλά άλλα πουλιά, είναι ο πλούτος της πανίδας του φυσικού οικοτόπου στο ΔΕΛΤΑ

του ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ.

Περιήγηση, παρατήρηση πουλιών, ενημέρωση, προτάσεις ανάδειξης του ΔΕΛΤΑ

ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ ΜΑΛΙΑΚΟΥ ήταν ο σκοπός αυτής της εκδήλωσης όταν

προσχεδιάστηκε από τον ΟΜ.ΦΙ.ΔΑΣ και διατυπώθηκε για άλλη μια φορά η πρότασή

μας για Κέντρο Ενημέρωσης στην ΑΝΘΗΛΗ και στήσιμο παρατηρητηρίου στις

εκβολές του Σπερχειού.

Μαζί μας και η Περιφερειακή Σύμβουλος Στερεάς κα Αλίκη Λάσκα αλλά και

σύσσωμοι οι φορείς της Ανθήλης, ο Πρόεδρος της Τ.Κ, εκπαιδευτικό προσωπικό από

το 25ο Δημοτικό κ 25ο Νηπιαγωγείο, ο Σύλλογος γονέων και κηδεμόνων του

Δημοτικού κ Νηπιαγωγείου, ο Πολιτιστικός Σύλλογος, ο Σύλλογος Γυναικών, ο

Ποδοσφαιρικός Αθλητικός και ο  εφημέριος πάτερ Ευάγγελος Τσιούμας του Ι.Ν.

Αγίου Νικολάου του Νέου Ανθήλης, εκπροσώπου τη Ιερέας Μητρόπολης Φθιώτιδας.

Ευχαριστούμε όλους εσάς, μέλη, φίλους και φορείς που αγκαλιάσατε και αυτή τη

δράση μας αλλά την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία που είναι πάντα δίπλα μας. Η

Η ΓΙΟΡΤΗ ΠΟΥΛΙΩΝ έγινε θεσμός και στην περιοχή μας, χρειάζονται όμως έργα

ανάδειξης του Δέλτα της περιοχής μας, που αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα

μοναδικής ομορφιάς κα βιοποικιλότητας.

32 χρόνια τώρα ο ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ του ΔΑΣΟΥΣ προσπαθεί να αναδείξει την

οικολογική σημασία της περιοχής, αγωνιζόμενος για αειφορία και βιωσιμότητα του

φυσικού μας περιβάλλοντος.