Εβδομάδα Περιβάλλοντος 2020

Ο Όμιλος Φίλων του Δάσους, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, που εορτάζεται κάθε χρόνο την 5η Ιουνίου, διοργανώνει δυο πεζοπορικές διαδρομές, για τους μικρούς μικρούς και μεγάλους φίλους μας,για να γνωρίσουμε τον φυσικό πλούτο της περιοχή μας.

Αρχίζουμε αυτή την Τετάρτη 3 Ιουνίου στις 6,00 μμ, με πεζοπορική διαδρομή απο το τέρμα της οδου Αγιας Παρασκευής - Ταράτσα - Παλιό υδραγωγείο - καταρράκτης

και την ερχόμενη Τετάρτη 10 Ιουνίου στις 6,00 μμ με αφετηρία την ιστορική Πλατεία Κομποτάδων, θα κινηθούμε κατά μήκος της κοίτης του Σπερχειού μέχρι τον λόφο του Προφήτη Ηλία, όπου υπάρχει αρχαιολογικός χώρος με θαλαμωτούς τάφους από την Μυκηναϊκή περίοδο. Μέσω αγροτικού δρόμου θα επιστρέψουμε στην Πλατεία Κομποτάδων

*Φέτος λόγο κορωνοϊού θα γίνουν δράσεις μόνο σε ανοιχτούς χώρους και λαμβάνοντας πάντα όλα τα ατομικά μέτρα προστασίας μας

Δραματική προειδοποίηση από το National Geographic: “H Eλλάδα κινδυνεύει να γίνει έρημος”

Το πρόβλημα της λειψυδρίας σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή φέρνει την Ελλάδα πιο κοντά στον κίνδυνο ένα 30% της επιφάνειάς της να γίνει έρημος μέσα στις επόμενες δεκαετίες.

Συνολικά η Ελλάδα έχει ένα από τα καλύτερα ποσοστά κατά κεφαλήν προμηθειών νερού ανάμεσα στις χώρες της Μεσογείου αλλά οι βροχοπτώσεις διαφέρουν σημαντικά σε όλη την επικράτεια, επισημαίνει το περιοδικό.

Σύμφωνα με τα στοιχεία ενώ οι δυτικές περιοχές είναι σχετικά υγρές και στα βουνά τους καταγράφονται 85 ίντσες βροχής το χρόνο, άλλες περιοχές μετά βίας φτάνουν τις 15 ίντσες. «Η ανισορροπία αυτή φέρνει περιοχές όπως η Αττική, η Θεσσαλονίκη και τα νησιά του νοτίου Αιγαίου αντιμέτωπες με το ενδεχόμενο ελλείψεων. Και η κλιματική αλλαγή θα κάνει τα πράγματα χειρότερα» αναφέρεται στο άρθρο του Jon Heggie για το National Geographic.

O συντάκτης σημειώνει ότι μέχρι το 2050 η θερμοκρασία στην Ελλάδα θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 2 βαθμούς Κελσίου με 18% λιγότερες βροχοπτώσεις. «Οι περίοδοι ξηρασίας μπορεί να γίνουν πιο συχνές και πιο έντονες ενώ η “επαναφόρτιση” του υδροφόρου ορίζοντα, στον οποίο βασίζεται η Ελλάδα, θα συνεχίζει να μειώνεται» αναφέρεται χαρακτηριστικά και επισημαίνεται ότι στην χώρα μας περισσότερο από το 40% του πόσιμου νερού προέρχεται από τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα.

«Σε περιοχές, όμως, όπως η Κρήτη και η Κόρινθος το υπόγειο νερό αντλείται πιο γρήγορα από ό,τι μπορεί να αποκατασταθεί με φυσικό τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο μειώνονται τα αποθέματα αλλά την ίδια ώρα το θαλασσινό νερό “μολύνει” όλο το απόθεμα» προστίθεται στο άρθρο.

Ειδικά για τα μικρά νησιά το άρθρο προτείνει ως λύση την εφαρμογή της τεχνικής της αφαλάτωσης. «Η Ελλάδα έχει ήδη τη δυνατότητα να παράγει 20.000 κυβικά μέτρα φρέσκου νερού την ημέρα με τη μέθοδο αυτή με την κυβέρνηση να ετοιμάζεται να επεκτείνει τον αριθμό των μικρού μεγέθους τέτοιων εργοστασίων προκειμένου κάθε νησί να είναι τελείως αυτόνομο ως προς την παροχή νερού» αναφέρεται στο άρθρο στο οποίο γίνεται ειδική αναφορά σε μια μονάδα στη νήσο Στρογγύλη η οποία παίρνοντας ενέργεια από τον ήλιο παράγει 5 κ.μ. νερό την ημέρα αλλά και σε δύο μονάδες στο Καστελόριζο οι οποίο παράγουν 400 κ.μ. νερό την ημέρα με κόστος παραγωγής στο 1/5 της μεταφοράς αντίστοιχης ποσότητας νερού με πλοίο-υδροφόρα.

Πρόβλημα ωστόσο ίσως να αντιμετωπίσει τα επόμενα 30 χρόνια και η Αθήνα, σύμφωνα με τον συντάκτη του άρθρου, με την αύξηση της ζήτησης να κινείται σε ρυθμούς 6% τον χρόνο «όχι μόνο λόγω της αύξησης του πληθυσμού αλλά και λόγω της αύξησης των σπιτιών με “διψασμένους” κήπους».

Το άρθρο, πάντως, δεν μένει μόνο στις διαπιστώσεις αλλά σε αυτό περιγράφονται και προτάσεις για τη μείωση της κατανάλωσης νερού στα νοικοκυριά στα οποία αντιστοιχεί το 14% της κατανάλωσης – σχεδόν 177 λίτρα την ημέρα ανά άτομο. Ένα ντους μικρότερης διάρκειας μπορεί να γλιτώσεις 12 λίτρα νερό το λεπτό ενώ παρά το γεγονός ότι έχουν υιοθετηθεί τα διπλά καζανάκια ακόμα υπάρχει ποσότητα 9 λίτρων ανά πάτημα σε κάθε χρήση. Τα πλυντήρια πιάτων καταναλώνουν περίπου 8 λίτρα αντί για 60 λίτρα για πλύσιμο στο χέρι.

Σταγιάτες Πηλίου: Ο πολύχρονος αγώνας των κατοίκων για το νερό του χωρίου τους!

Ένα μικρό χωριό με μαχητικότητα και διάθεση να παλέψει για τα αυτονόητα: Να πάρει πίσω το "Ιερό του Νερό", με το οποίο συνδέεται πάνω από 350 χρόνια.

"Σαν το νερό των Σταγιατών δεν έχει. Όποιος το πίνει πολεμάει και αντέχει. Δεν το αγοράζω, δεν πουλώ μα με κερνάς και στο κερνώ. Σαν το νερό των Σταγιατών δεν έχει", τραγουδάει ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, στο κομμάτι του που επνεύστηκε από την Κρύα Βρύση ή αλλιώς το "Ιερό νερό", όπως πολλοί αποκαλούν, την πηγή που βρίσκεται στις Σταγιάτες Πηλίου.

Όποιος επισκεφθεί τις Σταγιάτες Πηλίου, ένα χωριό που απέχει μόλις 10 λεπτά από τον Βόλο, δεν θα βρει ξενοδοχεία, ούτε εμπορικά καταστήματα και περίπτερα. Ο λόγος που αυτό το μικροσκοπικό χωριό προσελκύει εκατοντάδες επισκέπτες κάθε χρόνο είναι η φυσική του ομορφιά, οι δραστήριοι κάτοικοί του, οι πολλές, ανοιχτές, αφιλοκερδείς πολιτιστικές εκδηλώσεις του. Και, φυσικά, το νερό του που αντλεί από την λεγόμενη "Κρύα Βρύση", την πηγή που εδώ και χρόνια τροφοδοτεί τις τρεις δημόσιες βρύσες και όλα τα σπίτια του χωριού.

"Οι Σταγιάτες πηγάζουν από την Κρύα Βρύση! Η μακραίωνη ιστορία τους είναι άρρηκτα δεμένη μαζί της. Χωρίς την πηγή αυτή, το χωριό μας δεν θα υπήρχε. Το καθαρό της νερό, γνωστό σε όλη την περιοχή του Πηλίου και του Βόλου, είναι το πιο πολύτιμο αγαθό που προσφέρει ο τόπος μας", υποστηρίζουν οι ίδιοι οι κάτοικοι του χωριού. Και δεν έχουν άδικο. Πρόκειται για μία σχέση που μετράει περισσότερα από 350 χρόνια, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα οι παραδόσεις, η ιστορία και η καθημερινότητα των κατοίκων να περιστρέφεται γύρω από αυτή την πηγή. Από το 2010 μέχρι και σήμερα οι κάτοικοι των Σταγιατών, εναντιώνονταν στις επαναλαμβανόμενες προσπάθειες ιδιωτικοποίησης του φυσικού νερού της Κρύας Βρύσης εκ μέρους της Δημοτικής Αρχής.

Η μακροχρόνια αυτή σχέση των Σταγιατών με την πηγή κλονίστηκε τη φετινή Μεγάλη Παρασκευή, όταν ξαφνικά η εταιρεία ύδρευσης του Βόλου (ΔΕΥΑΜΒ) απέκοψε την παροχή των σπιτιών από την πηγή, συνδέοντάς τους με το νερό της Πορταριάς.

Χωρίς καμία ενημέρωση, συζήτηση ή προειδοποίηση προς τους κατοίκους.

Οι Σταγιάτες όμως δεν κάθισαν με σταυρωμένα τα χέρια. Αντιθέτως, έλαβαν άμεσα δράση καλώντας σε συνέλευση όλο το χωριό, κάτι που συνηθίζουν να κάνουν όταν αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα που χρήζει λύσης και έπειτα από μεγάλη συζήτηση αποφάσισαν να πάρουν στα χέρια τους τη διαχείριση του χωριού!

Συγκεκριμένα, ομόφωνα ενέκριναν ψήφισμα, στο οποίο τονιζόταν ότι μετά και την άρνηση του τοπικού εκπρόσωπου να αναλάβει πρωτοβουλίες, τη διαχείριση του χωριού πήραν στα χέρια τους οι ίδιοι, δηλαδή η λαϊκή συνέλευση.

Στη συνέχεια πραγματοποίησαν πορεία με μαύρες σημαίες προς το σπίτι του τοπικού εκπροσώπου όπου θυροκολλήθηκε το ψήφισμα και όλοι μαζί μοίρασαν ενημερωτικό υλικό στη διασταύρωση με τον δρόμο προς Βόλο. Αυτοοργάνωση λοιπόν!

"Είμαστε ένα μικρό χωριό. Θα συνεχίσουμε όμως να αντιστεκόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις στα σχέδια όσων θέλουν να εμπορευτούν την καρδιά της κοινότητάς μας, τη ζωή και την ιστορία μας. Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Θα παλέψουμε όπως κάνουμε πάντα, ακούραστα, νηφάλια, αποφασιστικά και δυναμικά. Καλούμε όλους τους ενσυνείδητους ανθρώπους να μας συμπαρασταθούν σε αυτό τον αγώνα!", γράφουν σε κείμενό τους οι κάτοικοι του χωριού.

Για την ξαφνική διακοπή του "Ιερού τους νερού", για την ιστορία του χωριού με την πηγή αυτή και για τον αξιοθαύμαστο τρόπο κατά τον οποίο οι κάτοικοι, με πρωταρχικές τις αξίες της αυτοοργάνωσης και της αλληλεγγύης, αποφάσισαν να λάβουν δράση παίρνοντας την κατάσταση στα χέρια τους ο Πάνος Γαλανόπουλος, μέλος της ομάδας Α.Π.Ο.Δράσης (Ανεξάρτητη Πηλιορείτικη Ομάδα Δράσης), αλλά και της λαϊκής συνέλευσης και μόνιμος κάτοικος του χωριού, μίλησε στο News247.gr.

Το χρονικό της υπόθεσης

"Η σημερινή κατάσταση είναι αποτέλεσμα μίας διαδικασίας χρόνων. Το 2006 είχε δημιουργηθεί ένα δίκτυο από το χωριό της Πορταριάς προς το δικό μας, το οποίο βέβαια τότε δεν λειτούργησε. Είναι το δίκτυο που χρησιμοποιούν σήμερα για να φέρνουν νερό στα σπίτια μας.

Το 2009 έγινε μία πρώτη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της πηγής. Τότε είχε επισκεφθεί το χωριό μας ένας βιομήχανος της περιοχής, με σκοπό να αγοράσει το νερό, το οποίο θα μετέφερε μέσω βυτίων σε χώρο δικό του και θα το εμφιάλωνε. Τότε φυσικά οι κάτοικοι είχαν μαζευτεί και αντέδρασαν προς όλη αυτή τη διαδικασία.

Το καλοκαίρι του 2011 ήρθε η χλωρίωση. Ήταν μια γροθιά στο στομάχι για την τοπική κοινωνία αλλά και για όλα τα χωριά του Πηλίου που αργότερα ακολούθησαν τις Σταγιάτες. Κινηθήκαμε δικαστικά, με οδηγό τη μελέτη του Αντρέα Γκρόμαν (από το 2008), διευθυντή της ύδρευσης Βερολίνου και επίτιμου καθηγητή του Πολυτεχνείου Βερολίνου, με την οποία πρότεινε την χωρίς χλώριο παροχή πόσιμου νερού στα χωριά του Πηλίου. Στηριχθήκαμε επίσης στα 350 χρόνια χρήσης του πηγαίου νερού της Κρύας Βρύσης χωρίς κανένα πρόβλημα, αλλά και στην ισχύουσα νομοθεσία, η οποία ορίζει ότι σε κοινότητες με πληθυσμό κάτω των 3000, η χλωρίωση δεν είναι υποχρεωτική. Διεκδικήσαμε λοιπόν νομικά την απαλλαγή από το χλώριο, με πολλά έξοδα, χωρίς όμως επιτυχία.

Ερχόμαστε μετά στο 2012, όταν η ΔΕΥΑΜΒ, η ιδιωτική επιχείρηση ύδρευσης του Βόλου, ανέλαβε όλες τις πηγές των χωριών του Πηλίου. Από τότε παρατηρούμε τη σταδιακή απαξίωση του νερού μας με την προσθήκη χλωρίου, στις περισσότερες περιπτώσεις χωρίς να υπάρχει λόγος. Παρατηρούμε επίσης την απαξίωση όλων των δικτύων ύδρευσης και των δεξαμενών. Δεν συντηρούν τα δίκτυα, παρά φροντίζουν να προσθέτουν ακατάπαυστα χλώριο, ακόμα και στην Κρύα Βρύση, η οποία έχει, σύμφωνα με μετρήσεις, μηδενικό μικροβιακό φορτίο, όπως είχε πάντα και από το 2009, όταν μόνοι μας αυτοοργανωμένα ξεκινήσαμε να καθαρίζουμε τις δεξαμενές και την πηγή.

Αυτοοργάνωση: Ο τρόπος που λειτουργεί το χωριό

Η αυτοοργάνωση στο χωριό μας δεν είναι κάτι καινούριο. Από το 2009 και μετά, όλο το χωριό σύσσωμο, αποφασίζοντας με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες φροντίζει το νερό που πίνει.

Δεν είναι θέμα εγωιστικό. Αυτό το χωριό έχει ιστορία 350 χρόνων με τη συγκεκριμένη πηγή, ενώ ακόμα σε καθημερινό επίπεδο, δεκάδες Βολιώτες, οι οποίοι δεν έχουν πρόσβαση σε καλής ποιότητας νερό, επισκέπτονται την περιοχή μας και από τις δημόσιες βρύσες προμηθεύονται το πολύ καλής ποιότητας νερό μας.

Ο τοπικός εκπρόσωπος του χωριού μας αρνείται κατηγορηματικά να μιλήσει, να προχωρήσει σε κάποια πράξη. Θα σας πω χαρακτηριστικά ότι τον περασμένο Σεπτέμβρη, οι κάτοικοι του χωριού μαζεύαμε υπογραφές για να γίνει συνέλευση για το συγκεκριμένο θέμα, διότι πάντα το είχαμε στο νου μας, το ξέραμε ότι κάτι μπορεί να συμβεί και ότι θα πρέπει να το συζητήσουμε και να δούμε τι θα κάνουμε. Ο συγκεκριμένος άνθρωπος δεν το δεχότανε, αρνούνταν κατηγορηματικά μάλιστα.

Φτάνονας στο σήμερα, ο Τοπικός εκπρόσωπος δηλώνει άγνοια. Υποστηρίζει ότι δεν ήταν ενήμερος για τις προθέσεις της ΔΕΥΑΜΒ να μας συνδέσει με καινούρια παροχή νερού. Παράλληλα δεν κάνει τίποτα. Έχει περιοριστεί, μετά την πίεση του κόσμου, σε κάποιες ελάχιστες δημοσιεύσεις στο Facebook.

Έτσι λοιπόν, στην προηγούμενη λαϊκή συνέλευση που κάναμε, το χωριό ομόφωνα αποφάσισε ότι δεν εκπροσωπείται πλέον από τον συγκεκριμένο άνθρωπο και ότι τη διαχείριση των κοινών και των υδάτων θα έχει από εδώ και στο εξής η λαϊκή συνέλευση του χωριού.

Η συνέλευση του χωριού μετράει 11 χρόνια ζωής.

Στο χωριό καθιερώθηκαν οι αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, αρχικά έχοντας ως θέμα συζήτησης το νερό, αλλά στη συνέχεια αυτό επεκτάθηκε και σε άλλα θέματα όπως πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η στάση των Προέδρων που υπήρχαν πριν από τον σημερινό ήταν πάντα επικουρική. Ήταν δηλαδή πάντα συνεργάσιμοι, μπορεί να είχαν τον τίτλο του Προέδρου αλλά πάνω απ' όλα ήταν μέλη της συνέλευσης.

Εδώ έχουμε οριζόντια δομή, όλοι μπορούν και πρέπει να εκφράζονται. Η συνέλευση απαρτίζεται από το σύνολο των μονίμων κατοίκων Σταγιατών που είναι 75 άτομα, αλλά και από τους Σταγιατιώτες που μένουν στον Βόλο.

Στην τελευταία συνέλευση όπου αποφασίσαμε να αναλάβουμε την διαχείριση του χωριού, ήμασταν γύρω στα 120 άτομα. Να σημειωθεί ότι τηρήσαμε όλα τα προστατευτικά μέτρα για τον κορονοϊό.

Για την υποστήριξη που δέχτηκαν

Υπάρχει ένα τεράστιο κίνημα αλληλεγγύης, το οποίο επεκτείνεται από τα τοπικά κινήματα της περιοχής, μέχρι και άλλα κινήματα σε ολόκληρη την Ελλάδα. Κινήματα που παλεύουν για την ελευθερία της Γης και για τα φυσικά αγαθά. Δέχομαστε αλληλεγγύη από διάφορους κινηματικούς χωρους σε όλη την Ελλάδα, αλλά και από το εξωτερικό. Όλες αυτές τις ημέρες έχουμε λάβει πάρα πολλά μηνύματα ανθρώπων από την Ολλανδία, την Κοπγχάγη, το Βερολίνο και τη Βιέννη.

Το θέμα έχει πάρει μεγάλη έκταση. Ήταν κάτα κάποιον τρόπο αναμενόμενο για εμάς να έχουμε τέτοια υποστήριξη, καθώς τόσα χρόνια, λόγω της αυτονομιας και της αυτοδιαχείρησης διοργανώνουμε διάφορα πολιτιστικα γεγονοτα στο χωριό μας, έτσι λοιπόν το έχουν επισκευθεί πάρα πολλοί άνθρωποι από πολλές χωρες του εξωτερικού και το εσωτερικό φυσικά και το γνωρίζουν. Οπότε ήταν αναμενόμενο για εμάς να υπάρχει υποστήριξη.

Η δράση του χωριού δεν περιορίζεται μόνο στο θέμα του νερού, αλλά και στον πολιτισμό. Στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι ταυτόχρονα δεχόμαστε επίθεση και στον πολιτισμό στο χωριό μας. Το χωριό διαθέτει δύο δημοτικούς χώρους, οι οποίοι λειτουργούν με βάση την αυτοοργάνωση των κατοίκων και στους οποίους έχουμε οργανώσει στο παρελθόν πολλές δράσεις: εκδηλώσεις, προβολές ταινιών, ενώ ακόμη έχουν έρθει μεγάλοι καλλιτέχνες. Τώρα λοιπόν ο συγκεκριμένος Τοπικός εκπρόσωπος ζητάει την απομάκρυνσή μας από τους χώρους αυτούς.

Να τονίσουμε σε αυτό το σημείο ότι ό,τι γίνεται στο χωριό όλα τα οργανώνουμε μόνοι μας. Από τη διαχείριση του νερού, μέχρι τον πολιτισμό, όλα γίνονται με δυνάμεις και με χρήματα των κατοίκων και τα μοιραζόμαστε όλα με τον έξω κόσμο δωρεάν, δεν υπάρχει ποτέ αντίτιμο σε οτιδήποτε, όλα είναι με ελεύθερη συνεισφορά.

Τι σημαίνει για εσας το νερό της Κρύας Βρύσης;

Το νερό της Κρύας Βρύσης για εμάς είναι η ψυχή μας.

Με αυτό έχουμε μεγαλώσει. Δεν υπάρχει κάποιος κάτοικος των Σταγιατών που να μην έχει επισκεφθεί την πηγή της Κρύας Βρύσης, δεν υπάρχει κάποιος κάτοικος που να μην χαίρεται κάθε φορά που πίνει αυτό το νερό. Όλοι εδώ ζούμε πλάι σε αυτήν την πηγή. Όλη η ζωή μας, ο πολιτισμός, η καθημερινότητά μας είναι οργανωμενη γύρω από εκείνη.

Οι Σταγιάτες με την αυτοοργάνωση τόσων χρόνων, με τον αγώνα που έχουν κάνει, τον ιδρώτα και το χρήμα που έχουν ρίξει, θεωρούν -και δικαίως- την πηγή αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους.

*news247

Γιατί όλο και περισσότεροι πολίτες λένε «όχι» στις ανεμογεννήτριες;

Γιατί δεκάδες τοπικές κοινωνίες, περιβαλλοντικές οργανώσεις, τοπικοί φορείς και συλλογικότητες ανά τη χώρα έχουν ξεσηκωθεί για τις ανεμογεννήτριες, μέσα και παρά τη δίνη της πανδημίας και των επιπτώσεών της; Δεν είναι η αιολική ενέργεια μια εναλλακτική ανανεώσιμη πηγή ενέργειας που λειτουργεί προς όφελος του φυσικού περιβάλλοντος και άρα της ζωής; Γιατί υπό το σύνθημα «Ελεύθερα Βουνά Χωρίς Αιολικά» αντιδρούν οι κάτοικοι, οι τοπικοί φορείς και οι τοπικές αρχές στα Άγραφα, Κοζάνη, Γρεβενά, Τρίκαλα, Αιτωλοακαρνανία, Φθιώτιδα, Ναύπακτο, Δράμα, Εύβοια, Τήνο, Νάξο, Ανδρο, Πάρο, Αμοργό, Ιεράπετρα Κρήτης κ.ά., ενώ χρειάστηκε να συγκρουστούν, όπως στην Τήνο, ακόμη και με τα ΜΑΤ που έσπευσαν για την βίαιη καταστολή τους;

Το θέμα των αιολικών πάρκων, σχετικά με το χωροταξικό και την εγκατάσταση βιομηχανικής κλίμακας αιολικών σταθμών ακόμη και σε περιοχές NATURA, έχει βρεθεί στο επίκεντρο και από περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι οποίες εφράζουν επιφυλάξεις ή αντιρρήσεις. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία έχει εκφράσει τις έντονες ανησυχίες και αντιρρήσεις της, ενώ η Greenpeace συμφωνεί με την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα νησιά αλλά «με σωστούς όρους και με την ενεργό συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, η οποία κανονικά θα έπρεπε να συμμετέχει στο έργο (ενεργειακή κοινότητα)», όπως δήλωσε πρόσφτα ο υπεύθυνος για θέματα ενέργειας και κλιματικής αλλαγής της οργάνωσης, Τάκης Γρηγορίου. Από την πλευρά της η Θεοδότα Νάντσου, υπεύθυνη πολιτικής του WWF, έχει σημειώσει πως η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης δέχεται ανηλεή σφυροκόπηση, με δικαιολογία την απλοποίηση των διαδικασιών. «Δεν μπορεί να υπάρχουν εκπτώσεις στη νομοθεσία, ακόμα και τα αιολικά πάρκα μπορεί να έχουν βαρύ περιβαλλοντικό αποτύπωμα».

«Κανείς δεν αμφισβητεί ότι η αιολική ενέργεια και οι ανεμογεννήτριες είναι μια εναλλακτική, ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. Αυτά που αμφισβητούνται έντονα αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα, είναι η επιλογή πολύ μεγάλων ανεμογεννητριών και η χωροθέτησή τους, ιδιαίτερα στις ορεινές περιοχές», λέει ο δασολόγος - περιβαλλοντολόγος Πέτρος Κακούρος στο Tvxs.gr. «Στις περισσότερες περιοχές όπου οι κάτοικοι αντιδρούν εκτός των λόγων που αφορούν την επίδραση στο φυσικό περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα, τη ζημιά των δασών, υπάρχει και μια άλλη παράμετρος. Αντιδρούν και στη βάναυση αλλοίωση του τοπίου έτσι όπως το έχουν γνωρίσει και το βιώνουν. Το τοπίο αυτό αποτελεί για τους κατοίκους του και συστατικό στοιχείο της ταυτότητας της τοπικής τους κοινωνίας. Έχουν μια εικόνα του χώρου τους κι αισθάνονται ότι αυτήν απειλείται από τις ανεμογεννήτριες. Και πολύ εύστοχα συμβαίνει αυτό, όπως παραδέχονται και οι επιστήμες του τοπίου και του περιβάλλοντος. Ξέρουμε αυτήν τη στιγμή εξάλλου ότι το τοπίο όπου αναπτύσσονται οι ανεμογεννήτριες αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, όπως από το οδικό δίκτυο το οποίο αναπτύσσεται παράλληλα για τη μεταφορά, καθώς η επιλογή της αερομεταφοράς δεν υποστηρίζεται από τις αεροπορικές εταιρίες γιατί δεν τις συμφέρει».

Έγινε δημόσια διαβούλευση, άκουσε το υπουργείο την επιστημονική κοινότητα και τους αρμόδιους φορείς; Γιατί τέτοια βιασύνη; Γιατί η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει δεσμεύσει σχεδόν το σύνολο των κορυφογραμμών της Πίνδου - περίπου το 80 % - για τη δημιουργία βιομηχανικών τύπου αιολικών πάρκων, χάριν των οποίων πρόκειται να ανοιχθούν εκατοντάδες χιλιόμετρα νέων δρόμων, να ριχθούν χιλιάδες κυβικά μέτρα τσιμέντο, να στηθούν μεταλλικά τέρατα-βιομηχανικές τουρμπίνες που θα ξεπερνούν τα 120 μέτρα ύψος και να απλωθούν δεκάδες χιλιόμετρα πυλώνων υψηλής τάσης;

Μικρό το όφελος, μεγάλη η καταστροφή απαντούν οι επιστήμονες και ταυτόχρονα καταγγέλλουν πως η όποια διαβούλευση από πλευράς του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος ήταν εντελώς προσχηματική και αντιδημοκρατική, έγινε μέσα στην περίοδο των περιορισμών της πανδημίας του κορονοϊού και παρά τα αιτήματα για παράταση από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις κράτησε πολύ λίγο και μετά από το τέλος της κατατέθηκε ένα θηριώδες νομοσχέδιο, με δεκάδες επιπλέον άρθρα.

«Η διαβούλευση ήταν προσχηματική και θα έλεγα ότι παραβίασε και τους κανόνες δημοκρατίας. Αυτό όμως που έχει επίσης σημασία είναι ότι ο σχεδιασμός για τη χωροθέτηση βασίζεται σε ένα χωροταξικό σχεδιασμό εικοσαετίας, ο οποίος έγινε με μια τελείως διαφορετική οικονομική και περιβαλλοντική πραγματικότητα. Να σας πω ένα παράδειγμα, γιατί να δεχτούμε την επίπτωση στο περιβάλλον από φωτοβολταϊκά ή ανεμογεννήτριες σε μια προστατευμένη περιοχή, όταν την ίδια ώρα στις πόλεις λειτουργούν οι επιχειρήσεις με αναμμένα τα κλιματιστικά και ανοιχτές τις πόρτες», σημειώνει ο κ. Κακούρος και υπογραμμίζει το πρόβλημα της υπερκατανάλωσης που αγγίζει κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας, καθώς αυτό συνεπάγεται βιομηχανική παραγωγή με τεράστιο ενεργειακό κόστος. «Πρέπει να αποφασίσουμε τι θέλουμε, οι επιλογές μας να είναι σοβαρές και ο σχεδιασμός ανάλογος. Αν θέλουμε να μειώσουμε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ενέργειας πρέπει να μειώσουμε την κατανάλωση. Την κατανάλωση δε, δεν την μειώνουμε μόνο αλλάζοντας τις λάμπες αλλά μειώνοντας την κατανάλωση των κλιματιστικών, των ηλεκτρονικών υπολογιστών και της ψηφιακής τεχνολογίας, ακόμη και των ηλεκτρικών αυτοκίνητων που προωθούνται», αναφέρει, θέλοντας να δείξει την αντίφαση της καθημερινότητας μέσω της αρνητικής σχέσης της μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και της υπερκατανάλωσης.

«Η κυβέρνηση λοιπόν βγήκε ένα πρωί είπε ότι θα κλείσει τις λιγνιτικές μονάδες και θα τις αντικαταστήσει με φυσικό αέριο, το οποίο θα εγκαταστήσει δίπλα στις πόλεις, όπως παράδειγμα στη Θεσσαλονίκη όπου θα φτιαχτεί μια μονάδα 800 MW, δίπλα σε ένα αστικό κέντρο ήδη επιβαρυμένο. Όλα αυτά δεν συγκροτούν έναν σοβαρό σχεδιασμό», επισημαίνει ο Πέτρος Κακούρος και προσθέτει: «Στο υπουργείο φυσικά έχουν ακουστεί και έχουν φτάσει και φτάνουν οι απόψεις των επιστημόνων αλλά προφανώς οι προτεραιότητες τους δεν επιτρέπουν καμία αλλαγή πλεύσης. Για να είμαστε όμως ακριβείς, οι επιλογές αυτές έχουν μια διαχρονικότητα, δεν είναι του κύριου Χατζηδάκη μόνο. Η παρούσα κυβέρνηση εφαρμόζει και υλοποιεί το σχεδιασμό που υπήρχε χρόνια, πολλές από τις αδειοδοτήσεις που σήμερα δημιουργούν αυτά τα προβλήματα, έγιναν από προηγούμενες κυβερνήσεις. Δεν άλλαξε ούτε η προηγούμενη κυβέρνηση την κατεύθυνση. Επίσης, είναι εύκολο να δαιμονοποιούμε την Ευρώπη. Η Ευρώπη δεν μας λέει αναγκαστικά να ιδιωτικοποιήσουμε την ενέργεια και τα πάντα. Οι επιλογές είναι πολλές φορές των εθνικών επιχειρηματικών κύκλων. Στην Ευρώπη τους ενδιαφέρουν οι οικονομικοί δείκτες, αν αποδείξεις ότι μπορείς να πιάσεις τους δείκτες υλοποιώντας μια διαφορετική γραμμή, έχεις σοβαρές πιθανότητες να το δεχτούν».

Αποτέλεσμα; Μια αλόγιστη παραχώρηση αδειών σε επενδυτικά σχέδια για αιολικά πάρκα και λεηλασία των βουνών με fast track διαδικασίες, με τεράστιο κόστος στη φυσική, τοπική και τουριστική ταυτότητα και δραματικό οικολογικό αποτύπωμα, όπως καταγγέλλεται, την ώρα που όχι μόνο έχουμε πιάσει τον υποτιθέμενο στόχο εγκατεστημένης ισχύος από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ήδη από το 2013, αλλά και η ήδη εγκατεστημένη ισχύ είναι υπέρμετρη για τις ανάγκες του εθνικού συστήματος ενέργειας. Οπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, αν κατασκευαστούν και λειτουργήσουν όλα τα αιολικά πάρκα που έχουν αιτηθεί άδεια από το υπουργείο Περιβάλλοντος, τότε η Ελλάδα θα ξεπεράσει τον στόχο αυτό κατά έξι φορές. Οι επενδυτές, όμως, δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον και για τις περιοχές Natura, στις οποίες στο άμεσο μέλλον προγραμματίζεται να εγκατασταθούν επιπλέον 5.514 ανεμογεννήτριες, συνολικής ισχύος 15.265 MW.

Η Green Planet και η σχέση ενεργειακού οφέλους και περιβαλλοντικού κόστους

«Η αρχή που διέπει και την αιολική αλλά και όλες τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ότι η παραγωγή πρέπει να βρίσκεται κοντά στην κατανάλωση, ώστε να μειώνεται το ενεργειακό κόστος μεταφοράς και να μην υπάρχουν σημαντικές απώλειες που θα ακυρώνουν την προσπάθεια. Παράλληλα το περιβαλλοντικό αποτύπωμα στην περιοχή πρέπει να είναι όσο το δυνατόν το ελάχιστο. Και στα δύο αυτά έτσι όπως συμβαίνει στην Ελλάδα υπάρχει πρόβλημα», σύμφωνα με τον Π. Κακούρο.

Σύμφωνα με στοιχεία της οργάνωσης Green Planet «η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από τη λειτουργία ανεμογεννητριών είναι απίστευτα ασήμαντη ενώ η καταστροφή στο φυσικό περιβάλλον είναι πρωτοφανής και ανεπανόρθωτη, με μοναδικό κίνητρο το οικονομικό όφελος επιχειρηματιών, που εκμεταλλευόμενοι τις μεγάλες επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης επωφελούνται της ευνοϊκής γι’ αυτούς νομοθεσίας».

Μερικές από τις επιπτώσεις είναι σύμφωνα με τους επιστήμονες οι εξής:

Η χλωρίδα, η πανίδα, οι ανεξερεύνητες αρχαιολογικές θέσεις, τα παραδοσιακά μονοπάτια, θα χαθούν κάτω από το βάρος των βίαιων επεμβάσεων.

Οι εκατοντάδες ανεμογεννήτριες, οι υποσταθμοί, οι γραμμές μεταφοράς θα εξαφανίσουν το κάλλος των φυσικών τοπίων που θα μετατραπούν σε βιομηχανικές ζώνες παραγωγής αιολικής ενέργειας.

Το μεγαλύτερο αιολικό «πάρκο» στην Ευρώπη έχει τρεις μόνιμους υπαλλήλους. Επομένως το πρόσχημα για την καταπολέμηση της ανεργίας είναι ψευδές.

Καταστρέφεται το δάσος από διαμορφώσεις και διανοίξεις δρόμων.

Οι εγκαταστάσεις εξυπηρετούν τα ευκαιριακά συμφέροντα των επιχειρηματιών της αιολικής ενέργειας που σπεύδουν να αξιοποιήσουν τα Ευρωπαϊκά κονδύλια.

Αυτοί που επιζητούν την ηρεμία της φύσης και της υπαίθρου, παύουν να επισκέπτονται περιοχές με ανεμογεννήτριες εξαιτίας της οπτικής και ηχητικής ρύπανσης. Αυτό το διαπιστώνει όποιος προσπαθήσει να ζήσει έστω και μια μέρα σε περιοχή δίπλα σε ανεμογεννήτριες.

Οπτικά μια ανεμογεννήτρια διακρίνεται από απόσταση 40 χιλιομέτρων μιας και το ύψος της ξεκινά από 65 μέτρα και μπορεί να φτάσει έως και τα 105 μέτρα. Το συνολικό βάρος της κάθε ανεμογεννήτριας είναι ανάλογο με το μέγεθός της και ξεκινάει από 223 τόνους, 264 τόνους, 313 τόνους και φτάνει στους 383 τόνους. Κάθε ανεμογεννήτρια χρειάζεται 100 τ.μ. τσιμέντο και σε βάθος τουλάχιστον 3 μέτρων και για κάθε πυλώνα χρειάζεται να πέσουν 500 περίπου κυβικά μέτρα μπετόν.

Ακόμα και αν τοποθετηθούν 25.000 ανεμογεννήτριες οι ρύποι σε διοξείδιο του άνθρακα και διοξείδιο του θείου θα παραμείνουν κατά 99,93%.

Η τιμή του ρεύματος που παράγεται από την αιολική ενέργεια, και που φτάνει στο τελικό αποδέκτη, δηλαδή τον καταναλωτή, όχι μόνο δεν είναι μειωμένη, αλλά αυξάνεται από 130% έως 400%, σε σχέση με τις τιμές της συμβατικής ενέργειας.

Το ζωικό βασίλειο θα υποφέρει. Οι ανεμογεννήτριες μόνο στην περιοχή της Καλιφόρνιας σκοτώνουν κατά μέσο όρο 200-300 γεράκια, και 40-60 χρυσαετούς ετησίως, ενώ έχει εκτιμηθεί ότι 7.000 αποδημητικά πουλιά το χρόνο σκοτώνονται από αιολικούς στροβιλοκινητήρες στη νότια Καλιφόρνια.

Έρευνα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, οι ανεμογεννήτριες που ήδη βρίσκονται σε διάφορα στάδια αδειοδότησης για περιοχές εκτός Natura επαρκούν για να υπερκαλυφθεί κατά δύο έως τρεις φορές ο εθνικός στόχος για το 2030. Παρά ταύτα, αυτή τη στιγμή εκκρεμεί η αδειοδότηση για επιπλέον 5.514 ανεμογεννήτριες μέσα σε προστατευόμενες περιοχές. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Διατήρησης της Βιοποικιλότητας, με επιστημονική υπεύθυνη τη Βασιλική Κατή, αναπλ. καθηγήτρια στο τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών και αφορά την κατάτμηση των φυσικών οικοσυστημάτων, σε συνδυασμό με τη χωροθέτηση αιολικών σταθμών και την επίτευξη των νέων, φιλόδοξων στόχων που έθεσε η Ελλάδα για την απολιγνιτοποίηση της χώρας. Με τη βοήθεια νέων τεχνολογιών, οι επιστήμονες ανέλυσαν τα στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για την ήδη εγκατεστημένη ισχύ ανεμογεννητριών, αλλά και όσων αιολικών πάρκων βρίσκονται σε διάφορα στάδια αδειοδότησης ή έστω υπό αξιολόγηση.

Η ερευνητική ομάδα καταλήγει σε τρεις προτάσεις: Να σταματήσει προσωρινά το υπουργείο Περιβάλλοντος να εγκρίνει τις νέες αιτήσεις για αιολικά πάρκα, μέχρι να ολοκληρωθούν το νέο ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες που εκπονούνται σήμερα για τις προστατευόμενες περιοχές. Να επιτραπεί η ολοκλήρωση της διαδικασίας αδειοδότησης μόνο για όσες περιπτώσεις αφορούν αιολικά πάρκα εκτός Natura (μελλοντικά να εξεταστεί η «απόσυρση» όσων βρίσκονται μέσα σε προστατευόμενες περιοχές και έχει τεκμηριωθεί ότι προκαλούν ζημιά στο περιβάλλον). Και να δοθεί προτεραιότητα στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων στις πιο υποβαθμισμένες οικολογικά περιοχές όπου υπάρχει ήδη πυκνό οδικό δίκτυο.

Παραδείγματα εκτός Ελλάδας

Το μανιφέστο 100 Γερμανών καθηγητών και διανοουμένων σχετικά με την αιολική ενέργεια αναφέρει πως η ικανότητα παραγωγής ενέργειας από τον άνεμο είναι συγκριτικά χαμηλή. Οι ανεμογεννήτριες με επιφάνεια πτερυγίων ίσων με το μέγεθος ενός γηπέδου ποδοσφαίρου, παράγουν μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό της ενέργειας που παράγει ένας συμβατός σταθμός. Έτσι με περισσότερες από 5.000 ανεμογεννήτριες στη Γερμανία, παράγεται λιγότερο από το 1% του απαιτούμενου ηλεκτρισμού. Στη Γερμανία οι πωλήσεις ανεμογεννητριών έχουν πέσει κατά 80% καθώς οι πολίτες και οι τοπικές κοινωνίες αντιδρούν σφοδρά βλέποντας να υποβαθμίζεται το φυσικό τους περιβάλλον. Η κυβέρνηση της Νορβηγίας σταμάτησε τις εργασίες που αφορούν το εθνικό πλαίσιο αιολικής ενέργειας μετά από μαζικές αντιδράσεις του κόσμου, αλλά και τη γνωμοδότηση ειδικών ότι το μέλλον των αιολικών κρίνεται πλέον αβέβαιο μετά το 2021, με την κατάργηση του προγράμματος επιδοτήσεων.

Οι Πολωνοί βάζουν εμπόδια στην ασύστολη ανάπτυξη αιολικών πάρκων με νομοσχέδιο που προβλέπει ότι οι ανεμογεννήτριες θα σταματήσουν να τοποθετούνται σε απόσταση μικρότερη των δύο χιλιομέτρων από άλλα κτίρια ή δάση. Οι Κροάτες, πριν δώσουν οποιαδήποτε άδεια για τη κατασκευή αιολικών πάρκων, ζητούν σύμφωνα με νόμο που πέρασαν στη βουλή, τη γνώμη των περιβαλλοντικών οργανώσεων οι οποίες δρουν στην εν λόγω περιοχή. Στις ΗΠΑ, μετά από 25 χρόνια και αφού οι ανεμογεννήτριες ολοκλήρωσαν τον κύκλο της ζωής τους, οι κατά τόπους αρχές ψάχνουν να δουν τι θα κάνουν τα μεταλλικά κουφάρια που σκουριάζουν στις βουνοκορφές τους, καθώς η αποκαθήλωσή τους είναι εξαιρετικά δαπανηρή και κανείς δεν θέλει να αναλάβει αυτό το κόστος.

*Μαριάνθη Πελεβάνη για το tvxs

Απειλούμενα είδη στην Ευρώπη

Ένα στα οκτώ εκατομμύρια είδη παγκοσμίως κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Μάθετε ποια και πόσα από αυτά τα είδη βρίσκονται στην Ευρώπη.

Τα απειλούμενα είδη είναι φυτά και ζώα που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Αυτό προκαλείται κυρίως από την απώλεια και την υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων, αλλά και από τη ρύπανση, την κλιματική αλλαγή και μεταξύ άλλων την χωροκατακτητικότητα ξένων ειδών. Η βιοποικιλότητα, ωστόσο, είναι το κλειδί για υγιή οικοσυστήματα και ανθρώπινη ζωή.

Προκειμένου να προστατεύσει τα απειλούμενα είδη, η ΕΕ θέλει να βελτιώσει και να διατηρήσει τη βιοποικιλότητα. Σε ψήφισμα του Ιανουαρίου, το ΕΚ ζήτησε να υιοθετηθεί μια φιλόδοξη στρατηγική βιοποικιλότητας της ΕΕ με ορίζοντα το 2030 με στόχο την αντιμετώπιση των βασικών αιτιών της απώλειας βιοποικιλότητας, θέτοντας νομικά δεσμευτικούς στόχους για την ΕΕ και τα κράτη-μέλη.

Kαθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει σύντομα τη νέα της στρατηγική για το 2030, μάθετε περισσότερα για τα είδη που απειλούνται με εξαφάνιση και την απώλεια βιοποικιλότητας στην Ευρώπη.

Απειλούμενα είδη στην Ευρώπη

Η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN) δημιούργησε μια ευρωπαϊκή κόκκινη λίστα απειλούμενων ειδών, έτσι ώστε να εφαρμοστούν οι απαραίτητες ενέργειες για τη διάσωσή τους.

Τουλάχιστον 1.677 είδη από τα 15.060 επιβεβαιωμένα ευρωπαϊκά είδη απειλούνται με εξαφάνιση, σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης

Από τα 1.677 ευρωπαϊκά είδη που απειλούνται με εξαφάνιση, τα σαλιγκάρια, τα μύδια και τα ψάρια είναι αυτά που κινδυνεύουν περισσότερο.

Πάνω από τα μισά ενδημικά δέντρα της Ευρώπης, όπως η αγριοκαστανιά, το Heberdenia excelsa και το horbus απειλούνται, ενώ κινδυνεύει και το ένα πέμπτο των αμφιβίων και των ερπετών.

Η αρκτική αλεπού, το ευρωπαϊκό βιζόν, η μεσογειακή φώκια Monachus, η φάλαινα του Βόρειου Ατλαντικού και η πολική αρκούδα είναι σήμερα από τα πιο απειλούμενα θηλαστικά στην Ευρώπη.

Οι επικονιαστές βρίσκονται, επίσης, σε συνεχή μείωση. Ένα στα 10 ευρωπαϊκά είδη μελισσών και πεταλούδων απειλείται με εξαφάνιση.

Είδη που έχουν εξαφανιστεί στην Ευρώπη

Σύμφωνα με το IUCN (Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης) 36 είδη έχουν εξαφανιστεί στην Ευρώπη από το 2015, συμπεριλαμβανομένων πολλών ψαριών γλυκού νερού, αρκετών άλλων ειδών Κορήγονου (τύπος σολομού), το σαλιγκάρι γλυκού νερού Graecoanatolica macedonica (μοναδικό για τη λίμνη Dojran στη Μακεδονία) και το μωβ λουλούδι Pensée de Cry.

Από τα θηλαστικά, ο Ούρος (είδος μεγάλων, άγριων βοοειδών) και η Σαρδηνική Πίκα (ξάδελφος του κουνελιού) εξαφανίστηκαν τον 17ο και 18ο αιώνα αντίστοιχα.

Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την καλύτερη αξιολόγηση της κατάστασης, κυρίως όσον αφορά τις μέλισσες, τα θαλάσσια θηλαστικά και τα ψάρια.

europarl.europa.eu

*dasarxeio.com

Η «στρατηγική του σοκ» στον νέο νόμο για το περιβάλλον

Η Ελλάδα έχει έναν ανεκτίμητο θησαυρό, που είναι η ποιότητα του φυσικού της περιβάλλοντος και η βιοποικιλότητα των οικοσυστημάτων της. Αυτόν τον θησαυρό πρέπει να προφυλάξουμε για τις επόμενες γενιές ως κόρην οφθαλμού και απέναντι στον νέο αντι-περιβαλλοντικό νόμο.

Ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία στη Βουλή την Τετάρτη 5 Μαΐου 2020, με ονομαστικές ψηφοφορίες και αποχώρηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) με κύριο θέμα τον «Εκσυγχρονισμό της Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας». Και ενώ «εκσυγχρονισμό» αποτελεί η ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των ευρωπαϊκών ενωσιακών Οδηγιών 2018/844 και 2019/692, που αφορούν την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και τη διακίνηση του φυσικού αερίου στη χώρα μας, το περιεχόμενο και ο τρόπος διαβούλευσης των «λοιπών διατάξεων» του νόμου παραπέμπουν στην εφαρμογή στο περιβάλλον του νεοφιλελεύθερου δόγματος της στρατηγικής του «σοκ».

Χαρακτηριστικό παράδειγμα εφαρμογής της ιδέας αυτής είναι η περίπτωση της Νέας Ορλεάνης των ΗΠΑ. Το 2005 ο τυφώνας «Κατρίνα» έπληξε με καταστροφική πλημμύρα την ευρύτερη περιοχή της Νέας Ορλεάνης και ισοπέδωσε τις υποδομές μαζί με τα κτίρια της δημόσιας εκπαίδευσης. Η πρόταση από τον οικονομολόγο Μίλτον Φρίντμαν, τον «γκουρού» της φιλελεύθερης Σχολής του Σικάγου – Βραβείο Νόμπελ Οικονομίας το 1976, ήταν η ιδιωτικοποίηση του κρατικού εκπαιδευτικού συστήματος με κουπόνια (vouchers) που θα μοίραζε η κυβέρνηση για φοίτηση σε ιδιωτικά σχολεία. Η στρατηγική του σοκ, που εφαρμόστηκε και σε άλλες περιπτώσεις, είναι η επιβολή δραστικών μέτρων απελευθέρωσης της αγοράς από κρατικούς παρεμβατισμούς με αφορμή μια οικονομική κρίση που θα αποσπούσε την προσοχή της κοινωνίας από τα μέτρα αυτά.

Και εδώ θα μπορούσε κανείς να διερωτηθεί μήπως η κρίση της πανδημίας του κορονοϊού που διανύουμε χρησιμοποιήθηκε για μια εσπευσμένη εφαρμογή στο περιβάλλον δραστικών μέτρων νεοφιλελεύθερης πολιτικής, απλοποιώντας χωρίς μεγάλη κοινωνική αντίσταση τις διαδικασίες επένδυσης κεφαλαίων και επιτάχυνσης της οικονομίας. Μια τέτοια υπόθεση είναι θεωρητική παρ’ όλο που η διαδικασία και το περιεχόμενο των «λοιπών διατάξεων» του νομοσχεδίου εν μέσω πανδημίας μαρτυρούν το αντίθετο. Ο επίμαχος περιβαλλοντικός πολυνόμος έχει έκταση 272 σελίδων σε έντεκα (11) κεφάλαια (Α’ – ΙΑ’), εκατόν τριάντα (130) άρθρα και ένα παράρτημα. Αναρτήθηκε σε δημόσια διαβούλευση στις 4 Μαρτίου 2020 με 82 άρθρα, που στη συνέχεια έγιναν 130. Μετά από δύο βδομάδες και εν μέσω κορύφωσης της υγειονομικής κρίσης η διαβούλευση έκλεισε στις 18 Μαρτίου, έχοντας συγκεντρώσει 1.579 σχόλια και αρνητικές αντιδράσεις 170 φορέων, περιβαλλοντικών οργανώσεων και πολιτών. Στις 28 Απριλίου 2020 ξεκίνησε η συζήτηση του νομοσχεδίου στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής και το νομοσχέδιο κατατέθηκε προς ψήφιση την Τρίτη 4 Μαΐου 2020 για να γίνει νόμος την επομένη.

Για οικονομία του χώρου θα εστιάσω σε τρία θέματα που αποτελούν καίρια πλήγματα για το περιβάλλον στη χώρα μας.

1) Με τα άρθρα 1-9 τροποποιείται ο ν. 4014/2011 της περιβαλλοντικής αδειοδότησης από την αρμόδια κρατική αρχή με την περίφημη ΑΕΠΟ (Απόφαση Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων), η οποία στηρίζεται στη ΜΠΕ (Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) που εκπονεί επί πληρωμή ο επενδυτής. Ο νέος νόμος, αντί να θεραπεύει τον τρόπο και τον μακρύ χρόνο έγκρισης των ΜΠΕ από το Δημόσιο για να συντομεύσει τις μέχρι τώρα καθυστερήσεις, εισάγει τον θεσμό του «πιστοποιημένου ιδιώτη αξιολογητή», ο οποίος κληρώνεται από σχετικό μητρώο και αμείβεται από τον επενδυτή για να προετοιμάσει την ΑΕΠΟ. Προκύπτει εδώ σαφώς αποδυνάμωση του Δημοσίου στην έκδοση ΑΕΠΟ προς όφελος της διευκόλυνσης επενδύσεων, με σοβαρό όμως τον κίνδυνο βλάβης του περιβάλλοντος. Η εφαρμογή του νόμου στα επόμενα χρόνια με τον νέο τρόπο έκδοσης ΑΕΠΟ μάς επιφυλάσσει μάλλον δυσάρεστες περιβαλλοντικές εκπλήξεις.

2) Με τα άρθρα 44 – 47 «Ζώνες εντός Προστατευόμενων Περιοχών» τροποποιείται το πλαίσιο χρήσεων γης και η κατηγοριοποίηση των προστατευόμενων περιοχών. Προστατευόμενες περιοχές στη χώρα μας είναι, σύμφωνα με το Εθνικό, το Ενωσιακό και το Διεθνές Δίκαιο, οι Ζώνες Natura 2000, τα Εθνικά Πάρκα, οι Εθνικοί Δρυμοί, τα Καταφύγια Αγριας Ζωής και οι Ζώνες Ramsar. Tα όρια των προστατευμένων περιοχών έχουν προσδιοριστεί από προηγούμενες κυβερνήσεις, που κάθε φορά πλειοδοτούσαν στην αύξησή τους για να προσθέσουν στο ενεργητικό τους τη διάσταση περιβαλλοντικής πολιτικής. Αν βάλει κανείς όλες αυτές τις περιοχές στον χάρτη της Ελλάδας, θα διαπιστώσει με έκπληξη ότι καλύπτουν σχεδόν όλη την έκταση της χώρας καθώς και σημαντικό ποσοστό των παράκτιων και θαλάσσιων περιοχών. Μόνο οι περιοχές Natura 2000 καλύπτουν το 1/3 περίπου της επικράτειας και το 22% του θαλάσσιου χώρου. Είναι προφανές ότι στις προστατευόμενες περιοχές πρέπει να συνυπάρχουν ανθρώπινες δραστηριότητες, με τρόπο όμως που να προστατεύεται το περιβάλλον και η βιοποικιλότητα των οικοσυστημάτων. Το ζητούμενο εδώ και το πιο δύσκολο είναι η οριοθέτηση των ζωνών προστασίας ανά κατηγορία. Αυτό ο νόμος το παραπέμπει σε ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες και μελλοντικά προεδρικά διατάγματα. Αυτό που όμως κάνει με τις χρήσεις γης είναι να επιτρέπει ζώνες ειδικών χρήσεων, όπως οικιστικής και αγροτικής, να υπερτερούν της περιβαλλοντικής προστασίας. Ετσι, ένας δρόμος ή ένα χωράφι μπορούν τώρα να προηγηθούν στη χρήση τους έναντι μιας ζώνης Natura 2000.

3) Η επιτυχία εφαρμογής του νέου νόμου συνίσταται κυρίως στον τρόπο νομικής ρύθμισης της συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών, όπως οι δήμοι, οι περιφέρειες, οι ΜΚΟ και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ιδίως στα νησιά και σε απομακρυσμένες περιοχές. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για την αποδοχή της λειτουργίας των ΑΠΕ, τη διαχείριση των προστατευμένων περιοχών και τη διάθεση στερεών και υγρών αποβλήτων. Στα θέματα αυτά η κεντρική διοίκηση οφείλει να περιοριστεί σε συντονιστικό και υποβοηθητικό ρόλο. Αντί αυτού στον νέο νόμο παρακάμπτονται δικαιώματα τοπικών κοινωνιών, όπως στο άρθρο 110, και ιδρύεται νέος κεντρικός φορέας που αναλαμβάνει τη διοίκηση 24 μονάδων τοπικής διαχείρισης των προστατευμένων περιοχών.

Η πρωτόγνωρη κρίση του Covid-19 που διανύει ακόμα η χώρα μας δίνει την ευκαιρία να κρίνουμε, να διακρίνουμε και να συναγάγουμε τουλάχιστον δύο βασικά συμπεράσματα: 1) τον ρόλο που χρειάζεται να παίξει το κράτος σε περίπτωση μιας υγειονομικής, φυσικής ή οικονομικής κρίσης και μπορούμε να αναλογιστούμε τι θα συνέβαινε με αποδυναμωμένο σύστημα δημόσιας υγείας και με χιλιάδες κρούσματα κορονοϊού, 2) την πίεση που εξασκεί ο άνθρωπος στο περιβάλλον. Για παράδειγμα, τρεις μήνες παύσης των ανθρώπινων δραστηριοτήτων αρκούσαν για να καθαρίσουν τα νερά στα κανάλια της Βενετίας και στον Κόλπο της Θεσσαλονίκης.

Η Ελλάδα έχει έναν ανεκτίμητο θησαυρό, που είναι η ποιότητα του φυσικού της περιβάλλοντος και η βιοποικιλότητα των οικοσυστημάτων της. Αυτόν τον θησαυρό πρέπει να προφυλάξουμε για τις επόμενες γενιές ως κόρην οφθαλμού και απέναντι στον νέο αντι-περιβαλλοντικό νόμο.

*Του Ιάκωβου Γκανούλη

Ομ. καθηγητής ΑΠΘ, τ. ειδικός γραμματέας Υδάτων/ΥΠΕΝ

-Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο efsyn.gr

ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΟΙΤΗΣ

Με την - ανέλπιστα μεγάλη - συμμετοχή των πεντακοσίων και πάνω φίλων της Οίτης πραγματοποιήθηκε σήμερα η Ορειβατική Συνάντηση - Πορεία Αλληλεγγύης, που οργανώθηκε από την Κίνηση Πολιτών για την Προστασία της Οίτης σε συνεργασία με τους Ορειβατικούς Συλλόγους Λαμίας και Άμφισσας, τον Όμιλο Φίλων του Δάσους και τον Σύλλογο Δρομέων Φθιώτιδας ΤΡΑΧΙΝΑ. Με το σύνθημα ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΟΙΤΗΣ πορευτήκαμε από το διάσελο της Πάθενας, τον Αετό και την Τούρλα ως το Βλιτοτσούμαρο, περιοχή όπου μεθοδεύεται η κατασκευή του αιολικού σταθμού των δεκαπέντε πρώτων ανεμογεννητριών.

Οι διοργανωτές θέλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά όλους τους φίλους, που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα για να δουν από κοντά την ομορφιά του βουνού και να φανταστούν την καταστροφή που πρόκειται να υποστεί, αν προχωρήσουν τα σχέδια για την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών. Η συμμετοχή τους δείχνει την αποφασιστικότητα με την οποία αντιμετωπίζουν την υπόθεση αυτή, ζητώντας την ματαίωση ΑΜΕΣΑ των όποιων σχεδίων από τους αρμόδιους φορείς και την κυβέρνηση.

Η ελπιδοφόρα συμμετοχή τοπικών παραγόντων και εκπροσώπων φορέων, αλλά και η συγκινητική και αλληλέγγυα συμμετοχή ορειβατών και ορειβατικών συλλόγων, συλλογικοτήτων και κινήσεων πολιτών από πολλές περιοχές της χώρας, μας κάνει πιο αποφασιστικούς. Δίνουμε την υπόσχεση ότι ο αγώνας θα συνεχιστεί με κάθε τρόπο και μέσο μέχρι την νίκη.

ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΟΙΤΗΣ!

ΟΧΙ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΟΙΤΗ!!

ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ!!!

ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΟΙΤΗΣ

ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΑΜΙΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΡΟΜΕΩΝ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ «ΤΡΑΧΙΝΑ»

Δυναμικό ΟΧΙ στις Ανεμογενήτριες στην Οίτη
https://www.youtube.com/watch?v=_k2Nj2M993k&feature=emb_logo&fbclid=IwAR2FIBRp2As7Z3P2zQNn16uXlEiJUu9mHZn4bcPSNf652FXuD3G_iGRz9-4