Ωδή στο αηδόνι της παγωνιάς

Τόσους χειμώνες μού τραγουδά. Κι άλλα τόσα ξημερώματα μού ευφραίνει ψυχή και ακοή. Να μην του πλέξω κι εγώ ένα τραγουδάκι; Για τα ωραία πρωινά που μου χαρίζει θα του πω κι ότι ξυπνώ αχάραγα για να τον ακούσω. Πριν αποκοιμηθώ έχω αφήσει λίγο γερτό το τζάμι της μπαλκονόπορτας.

Να μπαίνουν οι πνοές και οι ομιλίες της νύχτας, να με επισκεφθεί και η φωνούλα του κοκκινολαίμη αθώα και καθαρή σαν του μωρού, γνωστική και συγκινημένη σαν του ενήλικα, Θεία Ευχαριστία στο χειμωνιάτικο αυγινό αγιάζι. Κρυστάλλινοι και ασημένιοι φθόγγοι με πλημμυρούν ολόκληρη, τότε. «Έλα, λέω, τραγούδα καλό μου. Πες τα μου όλα για τα δάση με τις σημύδες, μίλα για τα νεαρά έλατα και τις αρχαίες λίμνες με τα δώδεκα φεγγάρια που ‘πεσαν Μάη μήνα στα απάτητα λιβάδια τους. Λέγε, πουλί μου!» Και πλέω.

«Τραγούδα», λέω, κι εκείνος πιάνει τον σκοπό και τον βαστά ώρα, χαρμόσυνο, αγγελικό, χαδιάρικο, μα και συλλογισμένο. Κελαηδεί και ξετρελαίνει δέντρα και αγουροξυπνημένα πουλιά, ξεπαγιασμένες γάτες, ως και τις κίσσες που ακινητούν για ν’ ακούσουν το αηδόνι της παγωνιάς, τον προάγγελο των Χριστουγέννων. «Πουλί μου, τραγούδα». Αλλά αυτός έχει από ώρα πιάσει το εωθινό τροπάριο και ναι, τα σύννεφα και τα γυμνά κλαδιά της λεύκας αφυπνίζονται. Αφουγκράζονται ριγώντας.

Μικρόσωμος, ζωηρός, κοινωνικός, αγαπητός. Ίσως για την φωνή του που μοιάζει με του αηδονιού, ή για τ’ αστεία βηματάκια του. Πιθανόν και για τα ελεύθερα, μοναχικά πετάγματά του. Πάντως τούτες τις μέρες γέμισαν τα πάρκα, οι πλατείες, οι πρασιές και τα ξάγναντα από κοκκινολαίμηδες. Με τις εγγονούλες μου τοποθετήσαμε στην πυλωτή μπολάκια με σπόρια, φλούδες από μήλα και ψίχουλα και γι’ αυτούς. Και νεράκι φρέσκο. Να χορτάσουν, να ζεσταθούν, να ευφρανθούν οι καρδούλες τους, και να πέμψουν κελαηδισμούς που ν’ ακουστούν μέχρι τα δώματα των αγγέλων.

Σκέφτηκα όμως πως για τους καλύτερους και στενότερους δεσμούς με το κοσμαγάπητο και χαριέστατο αυτό πουλί, να αναζητήσουμε ορισμένα στοιχεία που το αφορούν ή το χαρακτηρίζουν.

Κοκκινολαίμης λοιπόν, ή, στην ελληνική ύπαιθρο, Καλόγιαννος ή Ρούβελας ή Κομπόγιαννος. Ή Καλογιάννος. Στη Σαντορίνη Γιάννος. Αλλά και Γύφταλος και Γυφτούλα, Κοκκινοτραχηλίτσα. Πυρρούλας, Τσιμπογιάννης, Τσιρογιάννης, κ.α. Στην αρχαιότητα απαντά ως Ερίθακος, Ερίθυλος, Εριθεύς. «Ου τρέφει μια λόχμη δύο εριθάκους» έλεγαν, αναφερόμενοι στον τσαμπουκά του, όπως θα λέγαμε σήμερα το ζοριλίκι, το νταϊλίκι – πέστε το και ανεξαρτησία, εφόσον δεν ανέχεται άλλο πουλί να διεκδικήσει την επικράτειά του. Μήτε και την τροφή του.

Ένα παλιό βρετανικό παραμύθι λέει ότι όταν ο Ιησούς πέθαινε στο σταυρό, ο κοκκινολαίμης, που τότε είχε καφέ χρώμα, πέταξε προς το μέρος του και τραγούδησε στο αυτί του για να του ελαφρύνει τον πόνο. Το αίμα από τις πληγές του Κυρίου χρωμάτισαν το στήθος του πουλιού και από τότε, όλοι οι κοκκινολαίμηδες, πήραν το σημάδι του αίματος του Χριστού επάνω τους. Παραλλαγή του θρύλου λέει ότι το στηθάκι του καψαλίστηκε στην προσπάθειά να κουβαλήσει νερό για τις ψυχές στο καθαρτήριο.

Ο κοκκινολαίμης κατέχει περίοπτη θέση στην ευρωπαϊκή λαογραφία, κυρίως στην Βρετανία και την Γαλλία. Επίσης, ήταν ιερό πουλί του Θωρ, θεού του κεραυνού στην Σκανδιναβική μυθολογία. Ακόμη στο αγγλικό παραδοσιακό παραμύθι «Παιδιά στο δάσος» οι κοκκινολαίμηδες καλύπτουν τα σώματα των παιδιών. Εξάλλου έχει εμφανιστεί σε πολλά χριστουγεννιάτικα γραμματόσημα , ενώ ο θρύλος λέει ότι αυτά παραδίδουν τις χριστουγεννιάτικες κάρτες.

Η σύνδεση με τα Χριστούγεννα πιθανόν να προκύπτει από το γεγονός ότι οι ταχυδρόμοι στην βικτοριανή Βρετανία φορούσαν κόκκινα γιλέκα και είχαν το παρατσούκλι Robin, κοκκινολαίμης.

Στη χώρα μας οι μεγάλοι πληθυσμοί εισρέουν από τα βόρεια, κατά την διάρκεια του Οκτωβρίου. Έτσι αποτελεί, τοπικά, ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και αγαπητά πουλιά στην Ελλάδα. Ίσως και τα δημοφιλέστερα. Λόγω της ανυπότακτης συμπεριφοράς του, της τόλμης του, της ομορφιάς αλλά και της μελωδικότατης φωνής του, έχει γίνει ήρωας σε πλήθος παιδικών (κλασικών κυρίως) βιβλίων, ελληνικών και ξένων. Και ποιος δεν θυμάται τον εξαίσιο «Μυστικό Κήπο», της Βρετανίδας Φράνσις Μπάρνετ – Χόντγκσον (1849- 19240), ένα από τα βιβλία που μου είχε κλέψει την καρδιά ως παιδί, όχι αδίκως βέβαια μιας και το βιβλίο θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα βιβλία για νέους που έχουν ποτέ γραφτεί· ή έστω ποιος δεν διάβασε το ποίημα του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, «Ο Καλογιάννος»:

«Μη με ρωτάς πούθ’ έρχομαι, μη με ρωτάς πού τρέχω·
πατρίδα εγώ δεν έχω,
παρά του βάτου τ’ άγριο, τ’ αγκαθερό κλαρί·
με δέρνει τ’ ανεμόβροχο, είμαι φτωχό πουλί,
Ο λόγκος το παλάτι μου, και βιό μου ειν’ η χαρά·
πετώ, κορνιάζω ξέγνοιαστος οσώχω τα φτερά».

Και ο Γεώργιος Δροσίνης, αναλόγως έγραψε:

«Στης λυγαριάς τ’ ολόξερο κλαδί
του φθινοπώρου φτωχικό παιδί
ο καλογιάννος πρόσχαρος προβάλλει…
Μικρός προφήτης φτερωτός μηνά
την άνοιξη που θα γυρίσει πάλι…»

Τέλος για την όσο το δυνατόν πληρέστερη γνωριμία μας με το γλυκολάλητο και γλυκόχαρο πουλί, ας θυμηθούμε ότι η παράδοση τον ήθελε και βασιλιά των πουλιών. Ένα λαϊκό παραμύθι από το Αγρίνιο μας λέει ότι όταν κάποτε τα πουλιά ζήτησαν από τον Δημιουργό βασιλιά, ο Θεός τους είπε ότι θα βασιλέψει εκείνος που θα πετάξει ψηλότερα. Όλα σχεδόν τα πουλιά παραμέρισαν εμπρός στον αετό που κορδωνόταν- και με το δίκιο του- πλην ο καλόγιαννος ζήτησε να αγωνιστεί. Έτσι όταν ο αετός ξεκίνησε την πτήση που θα τον έστεφε όχι μόνο νικητή αλλά και βασιλιά, γύρισε, είδε από τα ύψη οπού έσχιζε όλα τα πουλιά να τον κοιτάζουν έκθαμβα, και κραύγασε θριαμβευτικά: «Στ’ αλήθεια, ποιος μπορεί να πετάξει ψηλότερα από μένα;» Και ο κοκκινολαίμης που είχε κρυφτεί στη ράχη του, φτερουγίζοντας μια ιδέα ψηλότερα, φώναξε πασίχαρος: «Εγώ!» Έτσι το μικρό, τερπνό πουλί έγινε βασιλιάς.

Γι’ αυτό λατρεύω τα παραμύθια. Γιατί σ’ αυτά όλα μπορούν να συμβούν. Γι’ αυτό λατρεύω και τα πουλιά. Γιατί η ζωή τους, ένα παραμύθι είναι. Πλανευτικό. Που σε παίρνει στα φτερά του και σε ταξιδεύει κατ’ ευθείαν στις αρχαίες λίμνες με τα δώδεκα φεγγάρια, και στα δάση με τις σημύδες που στα κλαδιά τους ξεχάστηκαν δυο ήλιοι ακούγοντας ιστορίες που τις έφεραν τα πετούμενα από πέρα, μακριά, από τον κόσμο που συναντά την τριανταφυλλιά θάλασσα και τα αργυρά βουνά.

Ελένη Σαραντίτη
Πηγή: www.monemvasianews.gr

      Όψεις της κλιματικής αυταπάτης

Η Θάσος, η Χαλκιδική, η Ρόδος και η Κινέτα, μεταξύ άλλων περιοχών, υπέστησαν τεράστιες ζημιές από την πρόσφατη καταιγίδα «Γηρυόνης». Ανθρωποι έχασαν τη ζωή τους και περιουσίες καταστράφηκαν σε ελάχιστο χρόνο. Ας μην έχει κανείς αμφιβολία· το μέχρι πριν από λίγα χρόνια σπάνιο φαινόμενο θα γίνει συχνότερο και εντονότερο με ανυπολόγιστο οικονομικό και κοινωνικό κόστος.

Εμείς το προκαλούμε και μόνον εμείς έχουμε τη δυνατότητα να το συγκρατήσουμε. Εντούτοις συνεχίζουμε να κάνουμε ελάχιστα, τυφλωμένοι από μια στρεβλή άποψη της οικονομικής ανάπτυξης.

Εμείς προκαλούμε την κλιματική αλλαγή κυρίως με τις καύσεις ορυκτών καυσίμων και την καταστροφή των δασών. Η πραγματικότητα είναι τόσο σκληρή και προφανής που δεν χρειάζονται πλέον λεπτομερείς αναλύσεις για να γίνει κατανοητή.

Η περιεκτικότητα σε διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα διαρκώς ανέρχεται χωρίς ένδειξη ανάσχεσης. Η θερμοκρασία του κλίματος και η συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων επίσης ανέρχονται μονότονα, τα είδη εξαφανίζονται, οι ωκεανοί θερμαίνονται και γίνονται όξινοι με συνέπεια τη μείωση του οξυγόνου και την καταστροφή των κοραλλιών και των ιχθυότοπων και ο κατάλογος συνεχίζεται.

Και τι λένε οι ηγέτες μας; Η κυβέρνηση και η πλειοψηφία των βουλευτών μάς διαβεβαιώνουν ότι θα ληφθούν μέτρα προσαρμογής στην κλιματική κρίση και ότι ακολουθούν πιστά τις επιταγές της Ε.Ε. σχετικά με την υιοθέτηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Αρα βαδίζουμε σε καλό δρόμο. Την ίδια στιγμή όμως η Ελλάδα επενδύει στην εξόρυξη υδρογονανθράκων που καταστρέφουν το κλίμα μη αναστρέψιμα και είναι ουραγός στην υιοθέτηση ηλεκτρικών μεταφορών, μεταξύ άλλων.

Πέραν τούτου, είναι γνωστό ότι οι δεσμεύσεις της Ε.Ε. δεν επαρκούν για συγκράτηση της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου αλλά προοιωνίζονται άνοδο μεταξύ 2 και 3 βαθμών (σήμερα βιώνουμε αύξηση ενός βαθμού). Εχω την αίσθηση ότι οι περισσότεροι πολιτικοί είναι αδαείς πάνω στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής ή έχουν πιστέψει την τερατώδη αυταπάτη ότι όλα είναι υπό έλεγχο.

Δυστυχώς, η διεθνής πραγματικότητα δεν είναι καλύτερη. Οι Τραμπ, Μπολσονάρο, Πούτιν, Ερντογάν και άλλοι δεν αναγνωρίζουν καν το πρόβλημα. Ο ιδιωτικός τομέας επιδεικνύει συχνά την ίδια σχιζοφρενική συμπεριφορά. Οι τρεις μεγαλύτερες επιχειρήσεις διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων παγκοσμίως, The Vanguard Group, Black Rock και State Street Corporation, έχουν επενδύσει 300 δισεκατομμύρια δολάρια σε ορυκτά καύσιμα.

Η Black Rock είναι η μεγαλύτερη «σκιώδης τράπεζα» παγκοσμίως που επίσης επενδύει στη βιομηχανία οπλικών συστημάτων και διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία αξίας 6,84 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Είναι φορές που οι αριθμοί χάνουν το νόημά τους λόγω μεγέθους.

Δύο σπουδαία πανεπιστήμια, το Harvard και το Yale, συμπεριφέρονται παρόμοια επενδύοντας 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια στη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων. Το Harvard επιπλέον δέχεται δωρεές από εταιρείες πετρελαίου για να χρηματοδοτήσει τα περιβαλλοντικά του προγράμματα. Είναι σαν να χρηματοδοτούσε η Novartis μια κυβέρνηση για να εξαλείψει τις δωροδοκίες της στους πολιτικούς.

Ενδεικτικό της συμπεριφοράς του Πανεπιστημίου είναι το ότι το μέλος της εταιρείας του Ιδρύματος, Ted Wells, είναι συνήγορος υπεράσπισης της ExxonMobil στη δίκη κατά την οποία η Πολιτεία της Νέας Υόρκης κατηγορεί την εταιρεία ότι εξαπάτησε τους μετόχους της αποκρύπτοντας τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Είναι η ίδια εταιρεία που θα σώσει την Ελλάδα με τις εξορύξεις νότια της Κρήτης.

Η κλιματική αλλαγή είναι μη αναστρέψιμη. Θα διαρκέσει εκατοντάδες ή χιλιάδες χρόνια. Κάθε καθυστέρηση μας φέρνει πλησιέστερα σε καταστροφές που είναι δύσκολο να φανταστούμε αλλά δεν θα αποφύγουμε. Ηδη έχουμε πάρει μια πρόγευσή τους.

Αν η θερμοκρασία ανέλθει κατά 3 ή 4 βαθμούς, δεν υπάρχει επιστροφή, όσα ψέματα και αν λεχθούν. Οσοδήποτε ισχυρός αισθάνεται κάποιος, τόσο μεγαλύτερα ψέματα μπορεί να εκστομίζει και τόσο λιγότερο οι άλλοι τολμούν να τον διαψεύσουν.

Πολλές μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες έχουν αποδυθεί σε δρόμο ρευστοποίησης του πλανήτη στο όνομα της ελεύθερης αγοράς. Η ανεξέλεγκτη ελεύθερη αγορά και η ευημερία των ανθρώπων δεν συμβαδίζουν. Στην πραγματικότητα η ανεξέλεγκτη αγορά απειλεί την ίδια τη δημοκρατία.

Το μάθημα αυτό δεν πρέπει να το ξεχνούμε ποτέ. Οπως δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η ηθική και η λογική σπανίως αντιστέκονται στην παρόρμηση της εξουσίας και της ισχύος.

*
Γιάννης Α. Φίλης*
πρώην πρύτανη Πολυτεχνείου Κρήτης
*efsyn

                  Το Δ.Σ του ΟΜ.ΦΙ.ΔΑΣ εύχεται σε όλους σας Χρόνια Πολλά                                                                    και καλά οικολογικά Χριστούγεννα

Συμβουλές για “οικολογικά” Χριστούγεννα

Τα Χριστούγεννα είναι μία περίοδος που στολίζουμε τα σπίτια μας, θέλουμε να περνάμε περισσότερο χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους μας και να κάνουμε όμορφα πράγματα μαζί τους. Υπάρχουν τρόποι να γιορτάσουμε χωρίς να ξοδέψουμε μία περιουσία, με λιγότερα έξοδα, και ταυτόχρονα να προστατεύσουμε και το περιβάλλον. Δες αυτές τις μικρές και απλές συμβουλές για “πράσινα” Χριστούγεννα!

Χριστουγεννιάτικο δέντρο
Απόφυγε τα πλαστικά δέντρα και τα κομμένα έλατα, και προτίμησε ένα δέντρο σε γλάστρα. Αν το φροντίσεις και τον υπόλοιπο χρόνο στο μπαλκόνι σου, θα μπορείς να το χρησιμοποιήσεις και του χρόνου τα Χριστούγεννα. Εναλλακτικά μπορείς να στολίσεις το παραδοσιακό καραβάκι, φτιαγμένο κατά προτίμηση από ξύλο και όχι πλαστικό.
Αντί να αγοράσεις στολίδια, φέτος δημιούργησέ τα εσύ! Αστεράκια και μπάλες από χαρτί, γιρλάντες από ξηρούς καρπούς θα δώσουν μία πρωτότυπη νότα όχι μόνο στο δέντρο, αλλά και σε όλο το σπίτι.
Μέρος του στολισμού για τις γιορτές συνηθίζεται να είναι και τα πολλά αναμμένα φώτα στο δέντρο και το σπίτι. Οι λαμπερές γιορτές όμως δε σημαίνουν απαραίτητα και μεγάλη κατανάλωση ενέργειας. Αντικατάστησε τις κοινές λάμπες με λάμπες εξοικονόμησης, διαλέξε λαμπάκια για το δέντρο με χαμηλή κατανάλωση και κρατήσε σβηστά τα φώτα που δεν χρειάζεσαι.

Αγορές – δώρα
Τα δώρα κοστίζουν ενώ συχνά στερούνται φαντασίας. Φέτος φτιάξε με τα χεράκια σου δώρα για τα αγαπημένα σου πρόσωπα ή οργάνωσε ανταλλαγή δώρων με τους φίλους σου και δώρισε παλιά αντικείμενα που δεν χρησιμοποιείς πια και θα είναι χρήσιμα σε κάποιον άλλο.
Αν πας στα μαγαζιά για ψώνια, μην πάρεις το αυτοκίνητό σου. Η κίνηση των ημερών θα εκνευρίσει εσένα, αλλά και το… κλίμα του πλανήτη. Προτίμησε τα μέσα μαζικής μεταφοράς και εκμεταλλεύσου την ευκαιρία για μια ωραία βόλτα στο κέντρο της πόλης.
Απόφυγε τις πλαστικές και τις σακούλες μίας χρήσης και ξεκίνησε για τα ψώνια σου εφοδιασμένος με τον καλύτερο σύμμαχο: πάνινες τσάντες, ανθεκτικές και για κάθε χρήση.
Αναζήτησε το λογότυπο της ανακύκλωσης στα προϊόντα που αγοράζεις.
Υποστήριξε τα καταστήματα που προωθούν την ανακύκλωση.
Είναι δύσκολο να αρνηθείς κάτι στα αθώα παιδικά ματάκια, όμως κρατήσε χαρακτήρα! Απόφυγε τα επικίνδυνα παιδικά παιχνίδια από χλωριωμένα πλαστικά PVC, προτίμησε παιχνίδια από ξύλο και ύφασμα και ενημέρωσε σχετικά και… τον Άη Βασίλη.
Ο Άη Βασίλης εκτός από δώρα, θα φέρει και πολλές χάρτινες και πλαστικές συσκευασίες. Μην τις πετάξεις. Σίγουρα κάπου κοντά στο σπίτι σου υπάρχει ένας κάδος ανακύκλωσης. Ζήτησε επίσης από τον… Άη Βασίλη να δώσει έμφαση στο περιεχόμενο και όχι στο περιτύλιγμα. Τουλάχιστον, απόφυγε τις συσκευασίες μιας χρήσης.
Αν κρίνει κανείς από τις διαφημίσεις παιχνιδιών στην τηλεόραση, εκατοντάδες παιχνίδια είναι πλέον ηλεκτροκίνητα. Χρησιμοποιήστε κατά το δυνατόν επαναφορτιζόμενες μπαταρίες γι’ αυτά τα παιχνίδια.

Σπίτι και γιορτή
Η κατανάλωση τροφίμων και ποτών τις γιορτές ανεβαίνει. Εκτός από τη σιλουέτα μας, οι υπερβολές κάνουν κακό και στο περιβάλλον. Μέρες που είναι, δοκίμασε νέες γαστρονομικές απολαύσεις! Επισκέψου ένα κατάστημα με βιολογικά προϊόντα, θα ανακαλύψεις εκλεκτές λιχουδιές φτιαγμένες με αγνά υλικά. Πειραματίσου με χορτοφαγικά πιάτα και μην ξεχάσεις να ανακυκλώσεις τις συσκευασίες τροφίμων και τα άδεια μπουκάλια.
Αν καλέσεις φίλους και συγγενείς στο σπίτι σου για μια εορταστική βραδιά, μην χρησιμοποιήσεις πλαστικά πιάτα και ποτήρια ώστε να αποφύγεις το πλύσιμο μετά. Βγάλε το καλύτερο σερβίτσιο σου, βάλε έναν κάδο ανακύκλωσης στην κουζίνα και καθάρισε μετά με οικολογικά απορρυπαντικά.
Όταν ετοιμάζεις το γιορτινό τραπέζι, μην αφήνεις άσκοπα ανοιχτές τις διάφορες ηλεκτρικές συσκευές.
Γιορτές σημαίνει για πολλούς πολλές ώρες στο σπίτι βλέποντας τηλεόραση ή ακούγοντας μουσική. Μην αφήνεις την τηλεόραση, το στερεοφωνικό ή άλλες ηλεκτρικές συσκευές σε κατάσταση αναμονής (stand-by). Θα εκπλαγείς εάν μάθεις πόση ενέργεια και χρήματα θα εξοικονομήσεις.
Φρόντισε για τη συντήρηση του λέβητα-καυστήρα στο σπίτι σου πριν τις γιορτές, αν δεν το έχεις ήδη κάνει. Εξοικονόμησε ενέργεια και χρήματα.
Τώρα τις γιορτές, η κατανάλωση αναψυκτικών και μπύρας ανεβαίνει. Προτίμησε τα αναψυκτικά και τις μπύρες σε γυάλινα επιστρεφόμενα μπουκάλια.
Χρησιμοποίησε επαναχρησιμοποιούμενα δοχεία για την αποθήκευση τροφών στο ψυγείο σου αντί να τις καλύπτεις με αλουμινόχαρτο.
Ανακύκλωσε τις εφημερίδες και τα περιοδικά με τα ογκώδη χριστουγεννιάτικα αφιερώματα αντί να τα πετάξεις.
Προτίμησε χαρτιά που δεν έχουν προηγουμένως υποστεί λεύκανση με χλώριο. Ξεκίνα από το φετινό σου ημερολόγιο.
Τα κρύα βράδυα των γιορτών κλείσε τα παντζούρια και τις κουρτίνες για να κρατήσεις τη ζέστη στο χώρο σου.
Μην αγοράζεις προϊόντα που προέρχονται από ζώα ή φυτά που κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
Φεύγεις για διακοπές, τα έχεις κλείσει όλα; Και όμως κάτι ξεχνάς: την τηλεόραση, το στερεοφωνικό ή άλλες ηλεκτρικές συσκευές σε κατάσταση αναμονής (stand-by). Θα εκπλαγείς αν μάθεις πόση ενέργεια καταναλώνουν σε αυτή την κατάσταση. Γι’ αυτό κλείστες από τον κεντρικό τους διακόπτη!
*Greenpeace

                        Η αιθαλομίχλη είναι εδώ! Οι μετρητές "εκτός λειτουργίας" !!!!!

Με τα πρώτα κρύα του χειμώνα η αιθαλομίχλη έκανε την εμφάνισή της και στην Λαμία. Τόσο τις βραδυνές, όσο και τις πρώτες πρωινές ώρες η ατμόσφαιρα είναι επιβαρυμένη με τους γνωστούς ρύπους.
Αναζητήσαμε τις μετρήσεις, από του πέντε μετρητές αιθαλομίχλης σε Λαμία, Χαλκίδα, Λιβαδειά, Άμφισσα και Καρπενήσι που είχε εγκαταστήσει η περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, στην ιστοσελίδα https://pste.gov.gr/ "θέλω να μάθω τι αναπνέω" http://www.airnow-pste.gr/ αλλά διαπιστώσαμε ότι είναι "έκτος λειτουργίας" κάτι που είχαμε επισημάνει από τους πρώτους μήνες του χρόνου. Γιατί άραγε?

Η αιθαλομίχλη είναι εδώ και απειλεί την υγεία μας. Οι σταθμοί μέτρησης είναι απαραίτητοι για λήψη μέτρων σε μέρες με υψηλούς ρύπους, για να ενεργοποιείται η παροχή έκπτωσης από την ΔΕΗ στους καταναλωτές στις περιοχές όπου θα αντιμετωπίζουν πρόβλημα.

Π.Φ

Στη δημοσιότητα η φετινή έκθεση του WWF για την περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα

Η εξόρυξη των υδρογονανθράκων παραμένει το «μελανό» σημείο για το περιβάλλον σε ό,τι αφορά τη εθνική πολιτική, σύμφωνα με την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών εξελίξεων, το έτος 2019, από το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF).

Στην έκθεση του ελληνικού τμήματος του Ταμείου, η παραχώρηση τεσσάρων θαλάσσιων περιοχών για έρευνα και εξόρυξη σε σημεία της δυτικής Ελλάδας, καταγράφεται ως η αρνητικότερη εξέλιξη του έτους που φεύγει, παρά τα ελπιδοφόρα βήματα, όπως η δέσμευση -και μάλιστα με χρονικό όριο έως το 2028- του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, περί απολιγνιτοποίησης της χώρας και η πολιτική για την απαγόρευση των πλαστικών μιας χρήσης έως το 2021.

«Τελικά, πολιτικές και νόμοι κρίνονται ανάλογα με το κατά πόσον μπορούν να αντιμετωπίσουν τις κρίσεις. Στην Ελλάδα, τη χρονιά που φεύγει, έχουμε να καταγράψουμε αρκετές θετικές, αλλά δυστυχώς και αρνητικές εξελίξεις σε ό,τι αφορά το περιβάλλον» σημείωσε ο επικεφαλής του ελληνικού τμήματος του WWF, Δημήτρης Καραβέλλας, κατά την παρουσίαση της φετινής ετήσιας έκθεσης «Η περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα», που αποτελεί προϊόν δουλειάς 20 επιστημόνων του Ταμείου. Όπως μάλιστα τόνισε ο ίδιος, με αφορμή τα 15 χρόνια έκδοσης της έκθεσης, το WWF σε περίπου δύο μήνες πρόκειται να οργανώσει στην Ελλάδα διεθνές συνέδριο, προκειμένου -όπως είπε- να συνεκτιμηθούν εμπειρίες και να «ζυγιστεί» η κατάσταση στα μεγάλα περιβαλλοντικά ζητήματα.

Στις αρνητικές εξελίξεις του 2019, πάντως, συμπεριλαμβάνονται ακόμη η παραπομπή της Ελλάδας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ελλιπή εφαρμογή των οδηγιών περί το δίκτυο Natura 2000 και η δεύτερη θέση της χώρας (μετά την Ισπανία) σε 23 ανοικτές υποθέσεις παραβίασης του περιβαλλοντικού δικαίου της ΕΕ των 28, με αποτέλεσμα την επιβολή υψηλών χρηματικών προστίμων.

Όπως σημείωσαν, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της έκθεσης, τα στελέχη του WWF Θεοδότα Νάντσου και Γιώργος Χασιώτης, η ελλιπής διαχείριση των αποβλήτων παραμένει για την Ελλάδα η μεγαλύτερη πηγή περιβαλλοντικής υποβάθμισης και παρότι η χώρα κατατάσσεται στις χαμηλότερες θέσεις της ΕΕ στην ανακύκλωση των απορριμμάτων, εμμένει στην πρακτική της ταφής ποσοστού σχεδόν 95% αυτών. Επιπλέον, είναι η μόνη χώρα της ΕΕ με τέσσερις σε βάρος της καταδίκες σχετικές με τη διαχείριση των αποβλήτων/απορριμμάτων, για τις οποίες μόνο το 2019 έχει καταβάλει περί τα 24 εκατομ. ευρώ σε πρόστιμα.

Αλλά η Ελλάδα έχει παραπεμφθεί στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για ελλιπή προστασία της βιοποικιλότητας, ως αποτέλεσμα της μη συμμόρφωσής της με την οδηγία για τους οικοτόπους.

Στις αρνητικές εξελίξεις περί την περιβαλλοντική πολιτική για το 2019, καταγράφεται στην έκθεση του WWF και ο μη επαρκής περιβαλλοντικός έλεγχος, καθώς και η ασθενής πολιτική επιβολής και συλλογής προστίμων, δεδομένου ότι από τις φετινές 83 αποφάσεις επιβολής προστίμων συνολικού ύψους 1,5 και πλέον εκατομ. ευρώ, που είχαν εισηγηθεί οι ελεγκτές περιβάλλοντος στον τότε αρμόδιο υπουργό, Σ. Φάμελλο, οι 73 παραμένουν ανυπόγραφες. «Τα απόβλητα είναι ο τομέας που συγκεντρώνει στην Ελλάδα τον κυριότερο όγκο παραβάσεων, όπως και η αυθαίρετη δόμηση, για την οποία, ωστόσο, δεν υπάρχει ελεγκτικός μηχανισμός» σημείωσε η κ. Νάντσου.

Στις θετικές εξελίξεις του έτους, εκτός από την πρωθυπουργική δέσμευση για απεξάρτηση της χώρας από τον λιγνίτη και την απαγόρευση των πλαστικών, συγκαταλέγονται η θέσπιση του Εθνικού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης και το φιλόδοξο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, ειδικά σε ό,τι αφορά τις ΑΠΕ και την ενεργειακή εξοικονόμηση. Επίσης, η αποφυγή του νομοσχεδίου για τον αιγιαλό, που κατατέθηκε στη Βουλή, τον Απρίλιο, από την προηγούμενη κυβέρνηση και επέτρεπε παραχωρήσεις χρήσης και τακτοποιήσεις αυθαιρέτων στην παράκτια και παρόχθια ζώνη.

Τέλος, στις θετικές εξελίξεις για το 2019 είναι καταχωρημένη στην έκθεση του WWF η απόφαση του ΣτΕ, με την οποία ακυρώθηκε ως αντισυνταγματική η υπουργική απόφαση που προέβλεπε την εξαίρεση των οικιστικών πυκνώσεων από τη διαδικασία ανάρτησης και κύρωσης των δασικών χαρτών.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Εσπερίδα με θέμα «Ορθολογική χρήση των απορριμμάτων και η κακή πρακτική της καύσης»

Μια πολύ ενδιαφέρουσα εσπερίδα πραγματοποιήθηκε απο τον ΟΜ.ΦΙ.ΔΑΣ με θέμα :

«Ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων και η κακή πρακτική της καύσης». Διαβάστε τις τοποθετήσεις των συμμετεχόντων

Χαιρετισμός – παρέμβαση της προέδρου του Ομίλου Φίλων του Δάσους κας Ράγκου

Το ζήτημα της διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων στην Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα, έως και περιβαλλοντικό έγκλημα, αν σκεφτούμε τον ΧΥΤΑ Φυλής στην Αττική. Το θέμα της ανεπαρκούς διαχείρισης των απορριμμάτων δεν έχει να κάνει μόνον με ζητήματα καθαριότητας, δημόσιας υγεία και αισθητικής. Συνδέεται με τη σπατάλη και την εξάντληση φυσικών πόρων όπως τα μέταλλα, το νερό, η ενέργεια, το ξύλο κ.λ.π. Συνδέεται με την κλιματική αλλαγή και με τη ρύπανση επιφανειακών και υπόγειων νερών και με πολλά άλλα περιβαλλοντικά προβλήματα. Ο στόχος της ΕΕ για το άμεσο μέλλον είναι η ανάκτηση και η συλλογή του 90% των υλικών συσκευασίας και η ανακύκλωση του 60% τουλάχιστον αυτών των ποσοτήτων. Μεταξύ των χωρών της Ευρώπης κατέχουμε τις τελευταίες θέσεις στην ανακύκλωση συσκευασιών. Είναι απαράδεκτα χαμηλό το 8 ή 10% πανελλαδικά ως ποσοστό ανακύκλωσης.

Με τα χαμηλά αυτά ποσοστά ανακύκλωσης και την ανύπαρκτη σχεδόν κομποστοποίηση για τα βιοαπόβλητα, αρχίζουν και εμφανίζονται φωνές για καύση των απορριμμάτων, ως μιας πρακτικής που θα μειώσει δραστικά τον όγκο και το βάρος αυτών, κάτω από την ωραιοποίηση των όρων «πράσινη ενέργεια» και «εναλλακτικά καύσιμα». Δεδομένου ότι οι πολιτικές της ΕΕ στοχεύουν πλέον στο 65% της ανακύκλωσης έως το 2030, φαίνεται παράλογο να προχωρεί μια χώρα στην καύση των υπολειμμάτων, εκτός κι αν θέλουν εταιρείες να κερδίσουν με την εισαγωγή σκουπιδιών από το εξωτερικό.

Σύμφωνα με την ΕΡΑ (Υπηρεσία Περιβάλλοντος των ΗΠΑ), η αποτέφρωση των απορριμμάτων απελευθερώνει πολύ μεγαλύτερη ποσότητα CO2 σε σχέση με τον λιγνίτη και ακόμη μεγαλύτερη από την καύση φυσικού αερίου.

Η αξία της ανθρώπινης ζωής και του περιβάλλοντος δεν συνάδουν με τη μεγιστοποίηση του κέρδους προς όφελος των πολυεθνικών. Όταν οι πολιτικοί και κοινωνικοί μηχανισμοί είναι αποκλειστικά διαμορφωμένοι επάνω στην εξυπηρέτηση των εταιρικών συμφερόντων, τότε μιλάμε για ένα δυστοπικό παρόν. Η καύση, όπου γίνεται, απαιτεί αυστηρότατους ελέγχους και εφαρμογή περιβαλλοντικών κανόνων. Και η τήρηση των περιβαλλοντικών κανόνων είναι πρακτική μάλλον άγνωστη για τη χώρα μας. Οι πολίτες δεν εμπιστευόμαστε πλέον τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που σε οικονομικές δραστηριότητες διαπιστώνονται σημαντικές παρεκκλίσεις από τον περιβαλλοντικά αδειοδοτημένο σχεδιασμό ή προβλεπόμενες διαδικασίες ξεκινούν χωρίς να έχουν τηρηθεί οι νόμιμες διαδικασίες αδειοδότησης.

Επίσης το πρόβλημα του μεγάλου όγκου των απορριμμάτων έχει να κάνει με τη ριζική στροφή του μοντέλου παραγωγής. Παραγωγή προϊόντων με λιγότερη συσκευασία, παραγωγή προϊόντων επίσης με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Οι εταιρείες βασίζουν την ύπαρξη τους στην κατανάλωση και η κατανάλωση στην προγραμματισμένη βραχυβιότητα και στον προγραμματισμένο θάνατο των προϊόντων, που σχεδιάζεται μέσα από τη συντόμευση του κύκλου ζωής τους, με από τα πριν περιορισμένη ανθεκτικότητα, παρόλο που υπάρχουν υλικά και τεχνολογία που θα μπορούσαν να επιμηκύνουν πολύ τη διάρκεια ζωής και χρήσης των αντικειμένων.

Είναι γνωστή η περίπτωση εκτυπωτών που σταματούν να λειτουργούν μετά από συγκεκριμένο αριθμό εκτυπώσεων, μέχρι και μελάνια πολυμηχανημάτων γραφείου που δείχνουν ότι είναι άδεια ενώ δεν είναι. Η τεχνική είναι σχετικά απλή για τις εταιρείες: εγκαθιστούν ένα τσιπάκι μέσα στη συσκευή, το οποίο είναι προγραμματισμένο να βγάζει ένδειξη σφάλματος και να σταματά να λειτουργεί ο εκτυπωτής, ή να δείχνει το δοχείο του μελανιού άδειο, ενώ δεν έχει τελειώσει.

Όλα τα παραπάνω και πολλά ακόμα, αποδεικνύουν την ύπαρξη της λεγόμενης «σχεδιασμένης αχρήστευσης» (planned obsolescence), μιας πρακτικής της βιομηχανίας που στόχο έχει να περιορίσει την διάρκεια ζωής των προϊόντων προκειμένου να αυξήσει τα κέρδη της.

Στο ΠΕΣΔΑ Στερεάς (Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων) η στρατηγική για την αξιοποίηση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων προβλέπει α) την αξιοποίηση των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων και β) την ανάπτυξη δικτύου ανακύκλωσης. Δυστυχώς δεν έχουμε δει ακόμη σημαντικά αποτελέσματα.

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι η υλοποίηση ενός ριζικά διαφορετικού μοντέλου διαχείρισης των απορριμμάτων, με δημόσιο χαρακτήρα και αποκεντρωμένη διαχείριση -με έμφαση στην πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, προδιαλογή στην πηγή και ανακύκλωση. Οι Δήμοι και οι εταιρείες ανακύκλωσης με τις οποίες συνεργάζονται, έχουν έναν σημαντικό ρόλο να παίξουν εδώ. Όχι μόνον με διαφημιστικά σποτ και φυλλάδια, αλλά κυρίως με μια όσο το δυνατόν πιο καλοοργανωμένη επιχείρηση συλλογής των υλικών. Δεν είναι ενθαρρυντικό να βλέπει ο πολίτης τους ειδικούς κάδους ανακύκλωσης να πετιούνται στο κοινό απορριμματοφόρο από την αρμόδια υπηρεσία. Για ένα εγχείρημα τέτοιας σημασίας, όπως η ανακύκλωση, θα πρέπει η τελειότητα να χαρακτηρίζει την οργάνωση από την αρχή. Για να πείσει και τους πιο δύσκολους και αδρανείς πολίτες. Επίσης οι Δήμοι θα πρέπει να δουν πώς η ανακύκλωση χαρτιού θα γίνει πιο αποτελεσματική σε χώρους που παράγεται μεγάλη ποσότητα χαρτιού με τη μορφή απορριμμάτων. Τέτοιοι χώροι είναι π.χ οι δημόσιες υπηρεσίες, ο Στρατός, τα καταστήματα φωτοτυπιών, εμπορικά και πολυκαταστήματα (κυρίως αγορές τροφίμων), τα σχολεία, κ.λ.π. Καμιά πολιτική μείωσης των απορριμμάτων, κανένα πρόγραμμα ανακύκλωσης δεν μπορεί να πετύχει, αν δεν ενημερωθεί σωστά και δεν ευαισθητοποιηθεί ο πολίτης ώστε να συμμετέχει. Η συνειδητή και συστηματική συμμετοχή μας στην ανακύκλωση είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε για την προστασία του περιβάλλοντος, για να δείξουμε ότι μας νοιάζει το μέλλον των παιδιών μας, για να δείξουμε ότι ξαναγινόμαστε κοινότητα, για να ξαναζεστάνουμε τη συμμετοχή και τη συλλογικότητα σε πολλά μικρά καθημερινά που δίνουν ποιότητα στην καθημερινότητά μας.

Τέλος, κλείνοντας, θεωρούμε ότι είναι άμεσης προτεραιότητας η συγκρότηση ενός κοινού μετώπου συλλογικών φορέων και ενεργών πολιτών που θα αναλάβει πρωτοβουλίες και συλλογικές μαζικές δράσεις για το θέμα των αστικών απορριμμάτων στον τόπο μας. Και προς αυτόν τον στόχο δεσμευόμαστε να δράσουμε και εμείς. Είναι απαραίτητο να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας ότι το πρόβλημα μας αφορά όλους και άμεσα. Ας γίνουμε μέρος της λύσης ενός περιβαλλοντικού προβλήματος στη δημιουργία του οποίου συμμετέχουμε και εμείς.

ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΦοΔΣΑ ΣΤΕΡΕΑΣ και Δημάρχου Λαμιέων κου Θύμιου Καραΐσκου

Η ραγδαία κακοποίηση του περιβάλλοντος στην εποχή μας καθιστά επιτακτική την ανάγκη να το προστατεύσουμε και μας επιβάλλει να το διαχειριστούμε σωστά, γιατί μόνον έτσι μπορούμε να εξασφαλίσουμε μια ικανοποιητική ποιότητα ζωής για μας και τα παιδιά μας.

Δεν πρέπει να μας διαφεύγει η αλήθεια ότι τη φύση και το περιβάλλον δεν το κληρονομήσαμε από τους γονείς μας, αλλά την δανειστήκαμε από τα παιδιά μας και οφείλουμε να τους το παραδώσουμε αν όχι καλύτερο τουλάχιστον ακέραιο και ισάξιο όπως το παραλάβαμε.

Αυτό το καθαρό περιβάλλον που σε ολόκληρο τον κόσμο και τις πολιτισμένες κοινωνίες θεωρείται κοινωνικό αγαθό, εμπίπτει άμεσα στις αρμοδιότητες και ευθύνες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που έχει την ευθύνη για τη δημόσια υγεία, τη θέσπιση σχετικών κανόνων, την διαχείριση των μέσων καθαριότητας, και τις υποχρεώσεις των πολιτών.

Αφορά όμως και σε εμάς τους πολίτες οι οποίοι με την καθημερινή πρακτική μας συμβάλλουμε θετικά ή αρνητικά σ’ αυτή την κατεύθυνση.

Σε ότι αφορά τη διαχείριση των απορριμμάτων της Περιφέρειάς μας, ο Περιφερειακός ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας έχει σχεδιάσει κι εφαρμόζει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, που καλύπτει το σύνολο των Δήμων κι έχει ως άξονες την πλήρη εφαρμογή του Ευρωπαϊκού και Εθνικού πλαισίου με πρωταρχικό στόχο τη διαλογή στην πηγή και την ανακύκλωση.

Ειδικότερα, το σχέδιο μας περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός συστήματος αποκεντρωμένων μονάδων διαχείρισης των απορριμμάτων, 42 συνολικά στην Περιφέρεια, με την πλέον φιλική μέθοδο διαχείρισης, αυτή της αναερόβιας – αερόβιας διαδικασίας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και compost, μικρότερων μονάδων κομποστοποίησης καθώς και ένα δίκτυο σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων.

Ήδη το αμέσως επόμενο διάστημα ολοκληρώ-νεται η κατασκευή και τίθενται σε λειτουργία οι μονάδες κομποστοποίησης Φωκίδας και επεξεργασίας απορριμμάτων Θήβας ενώ προχωρά με γοργούς ρυθμούς η ολοκλήρωση των μελετών και η ένταξη των μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων Λαμίας & Χαλκίδας.

Τα έργα ολοκληρωμένης διαχείρισης που έχει σχεδιάσει και λειτουργεί ο Περιφερειακός ΦοΔΣΑ, τα οποία σημειώνω είναι όλα με δημόσια χρηματοδότηση, σε συνδυασμό με τις δράσεις διαλογής στην πηγή των Δήμων (ανάπτυξη διακριτών ρευμάτων ανακύκλωσης, πράσινα σημεία κ.α) θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων που θέτουν τόσο το ΕΣΔΑ όσο και το ΠΕΣΔΑ για την ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων. Παράλληλα είναι στον αντίποδα της καύσης, αφού τηρούν πλήρως την ιεράρχηση της πυραμίδας διαχείρισης των απορριμμάτων που είναι η πρόληψη, η μείωση των αποβλήτων, η επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση, η ανάκτηση ενέργειας και η τελική διάθεση, δηλαδή η ταφή.

Εκτός των παραπάνω ο Περιφερειακός ΦοΔΣΑ παρέχει και σειρά υποστηρικτικών δράσεων στους Δήμους – Μέλη του όπως, αποκομιδή σύμμεικτων απορριμμάτων και ανακύκλωσης, μεταφορά ογκωδών αντικειμένων, πλύσιμο κάδων, σάρωση δρόμων και μελέτες.

Είμαστε ικανοποιημένοι διότι μέσα από πνεύμα συνεργασίας και με περιφερειακή συνείδηση οι Δήμοι της Περιφέρειάς μας κατάφεραν όχι μόνο να λύσουν ένα χρόνιο και σύνθετο πρόβλημα αλλά και να δρομολογήσουν όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για μια ολοκληρωμένη και βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας.

Σε ότι αφορά το Δήμο Λαμιέων όπως έχουμε ήδη δεσμευτεί προεκλογικά το σχέδιο μας, περι-λαμβάνει μια ολοκληρωμένη και καλά οργανωμέ-νη παρέμβαση για το σύνολο του Δήμου με τους παρακάτω άξονες :

Ανάπτυξη των 3 διακριτών ρευμάτων στο σύ-νολο των Δήμου.

Αφορά 3 κάδους, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή και Εθνική νομοθεσία, καφέ κάδος για τα οργανικά, μπλε για τα ανακυκλώσιμα και πράσινος για το υπόλειμμα.

Ανάπτυξη επιπλέον ρευμάτων για τα λοιπά ανακυκλώσιμα (χαρτί – χαρτόνι, πλαστικό, μέταλλο και γυαλί) σε επιλεγμένα σημεία παραγωγής αυτών των αποβλήτων (όπως τα εμπορικά καταστή-ματα, τα μανάβικα, τα εστιατόρια, οι ταβέρνες, τα super market, τα ξενοδοχεία κ.α)

Δημιουργία κεντρικού πράσινου σημείου και μικρών πράσινων σημείων (γωνιές ανακύκλωσης) στην πόλη της Λαμίας και των Δημοτικών Ενοτήτων.

Προμήθεια γερανοφόρων φορτηγών για την μεταφορά ογκωδών αντικειμένων (έπιπλα, στρώματα κ.α), δημιουργία τηλεφωνικής γραμμής εξυπηρέτησης των πολιτών για την άμεση εξυπηρέ-τησή τους σε αυτή την κατηγορία αποβλήτων.

Προμήθεια κινητών, ρυμουλκούμενων κλαδοθρυμματιστών για τον επιτόπου θρυμματισμό των κλαδεμάτων και μεταφοράς του θρυμματισμένου υλικού, των δημόσιων χώρων. (πάρκα, πλατείες κ.α)

Δημιουργία πιλοτικών προγραμμάτων ατομικών κάδων 3 διακριτών ρευμάτων (καφέ, μπλε & πράσινος κάδος) σε κάθε κατοικία με στόχο την ανταποδοτική χρέωση τελών καθαριότητας, σύμ-φωνα με την αρχή 'πληρώνω όσο πετάω' (pay as you throw).

Δημιουργία ανταποδοτικής ανακύκλωσης μέσω του θεσμού της κάρτας του Δημότη.

Δημιουργία προγραμμάτων ανακύκλωσης στο σύνολο των σχολείων του Δήμου, με την τοποθέτηση διακριτών κάδων και λειτουργία της ανταποδοτικής ανακύκλωσης.

Ανάπτυξη της οικιακής κομποστοποίησης, με διανομή οικιακών κομποστοποιητών στους Δημότες.

Χωροθέτηση του συνόλου των κάδων σε σημεία με εσοχές και υπογειοποίηση κάδων εντός της πόλης.

Διαρκές πρόγραμμα ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης των πολιτών και ιδιαίτερα των μαθητών στα θέματα διαλογής στην πηγή και ανακύκλωσης.

Προμήθεια κινητού πράσινου σημείου για επισκέψεις σε όλα τα σχολεία και ενημέρωση των μαθητών.

Πραγματοποίηση επαναλαμβανόμενων εκδηλώσεων με περιβαλλοντικές δράσεις καθώς και θεματικές ημερίδες, εκθέσεις κ.α. (παγκόσμια η-μέρα περιβάλλοντος κ.α)

Ενίσχυση και εκσυγχρονισμό του στόλου αποκομιδής των απορριμμάτων (αυτοκίνητα αποκομιδής διακριτών ρευμάτων, μηχανικά σάρωθρα, πλυντήρια κάδων, γερανοφόρα οχήματα κ.α)

Καθορισμός προγράμματος δρομολογίων του συνόλου των δράσεων αποκομιδής, προκειμένου να γνωρίζουν οι πολίτες τον ακριβή χρόνο.

Δημιουργία συντονιστικού κέντρου για το σύνολο των δράσεων και εξυπηρέτησης των πολιτών.

Σ’ αυτή τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε, στόχος μας είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων, η παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας προς τους πολίτες και βεβαίως η όσο το δυνατόν μικρότερη συμμετοχή των πολιτών στα ανταποδοτικά τέλη.

Με αυτές τις σκέψεις εύχομαι η σημερινή βραδιά να συμβάλλει εποικοδομητικά, έτσι ώστε μέσα από τις εισηγήσεις και τον διάλογο που θα ακολουθήσει, να προκύψουν χρήσιμα συμπεράσματα.

ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

- ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΚΑΥΣΗΣ

Του Γιώργου Βασιλακόπουλου, Φυσικού, μέλους της Οικολογικής Κίνησης Πάτρας (εισήγηση σε εσπερίδα 9/12/2019, Λαμία)

Η παραγωγή και διαχείριση των απορριμμάτων στις σύγχρονες κοινωνίες αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη βιωσιμότητα τους.

Αποκαλυπτικά είναι τα παρακάτω στοιχεία:

- το 1/3 των τροφών που παράγουμε παγκοσμίως, καταλήγει στα σκουπίδια

- Τα προϊόντα μιας χρήσης κυριαρχούν στις αγορές μας, διογκώνοντας την ποσότητα των απορριμμάτων που παράγουμε. (Ενδεικτικά ο μέσος όρος για την Ευρώπη είναι 500 κιλά/κάτοικο/έτος. Η Ελλάδα παράγει λίγο πιο πάνω από τον Μ.Ο.)

- Οι πλαστικές συσκευασίες αποτελούν το μείζον πρόβλημα στον πλανήτη. Το 2018

παρήχθησαν παγκοσμίως 380 εκατομ. τόνοι. Από αυτούς ανακυκλώθηκε περίπου το 9%, κάηκε το 12% και το υπόλοιπο 79% οδηγήθηκε στο περιβάλλον. Οι επιπτώσεις στα υδάτινα οικοσυστήματα είναι τεράστιες

Μια ορθολογική διαχείριση έχει θέσει κατά σειρά προτεραιότητας τις διαδικασίες της ΠΡΟΛΗΨΗΣ, ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ, ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ (και ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ), ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ και ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ

Παραδείγματα Πρόληψης- μείωσης

- Αποφεύγουμε την σπατάλη τροφίμων που δημιουργεί πολλά οργανικά απόβλητα

- Επιλέγουμε υλικά με μικρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα π.χ. χαρτί αντί πλαστικού

- Αγοράζουμε «χύμα» προϊόντα, όπου είναι δυνατόν

- Προτιμούμε αντικείμενα από ανακυκλωμένες πρώτες ύλες

- Επισκευάζουμε συσκευές που έχουν χαλάσει

- Αποφεύγουμε την εκτύπωση χαρτιών, όταν δεν είναι απολύτως αναγκαία

- Επιλέγουμε τον ηλεκτρονικό τρόπο αποστολής των λογαριασμών μας αντί του ταχυδρομείου

Παραδείγματα Επανάχρησης

* Έχουμε επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες για τις αγορές μας

* Χρησιμοποιούμε επαναφορτιζόμενες μπαταρίες

* Επαναγεμίζουμε τα μελανοδοχεία των εκτυπωτών

* Χρησιμοποιούμε το εκτυπωμένο χαρτί Α4 και από τις 2 όψεις

* Αποφεύγουμε τα υλικά μιας χρήσης (τσάντες μεταφοράς, ποτηράκια καφέ, καλαμάκια κλπ) επιλέγοντας επαναχρησιμοποιούμενα υλικά

* Προωθούμε τα άχρηστα ρούχα μας σε δομές που καλύπτουν κοινωνικές ανάγκες

Ανακύκλωση- Κομποστοποίηση αποτελούν ζωτικές διαδικασίες του συστήματος

Οι πολίτες οφείλουμε:

 Να συλλέγουμε και τοποθετούμε στους μπλε κάδους τα ανακυκλώσιμα υλικά, σύμφωνα με τις οδηγίες που υπάρχουν , ΧΥΜΑ και όχι δεμένα σε σακούλες

 Εφόσον υπάρχει δυνατότητα, συλλέγουμε χωριστά τα οργανικά για οικιακή κομποστοποίηση

 Συλλέγουμε χωριστά άλλα ανακυκλούμενα υλικά και τα προωθούμε στα ειδικά ρεύματα συλλογής ( ηλεκτρικές-ηλεκτρονικές συσκευές, μπαταρίες, φάρμακα κλπ)

Η ανάκτηση (αποτέφρωση) και η απόρριψη (υγειονομική ταφή) είναι στις τελευταίες θέσεις στην ιεράρχηση μεθόδων διαχείρισης λόγω πιθανών επιπτώσεων στο περιβάλλον

«Επιδόσεις» στην ανακύκλωση

Σύμφωνα με τα πρόσφατα επίσημα στοιχεία (2016) το μέσο ποσοστό για ανακύκλωση και κομποστοποίηση στην Ευρώπη των 28 ήταν στο 46%.

Πρώτες χώρες αυτές της κεντρικής Ευρώπης με ποσοστά πάνω από 50% (πρώτη η Γερμανία με 67%). Η Ελλάδα είναι στις τελευταίες θέσεις με 17% (14% ανακύκλωση και 3% κομποστοποίηση)

Από το 14% της ανακύκλωσης στη χώρα μας, ένα μικρό ποσοστό προέρχεται από τους μπλε κάδους (3,2%)

Το υπόλοιπο είναι ανακύκλωση υλικών συσκευασίας από βιομηχανίες και Σ.Μ. (6,8%) όπως και ανακύκλωση άλλων ρευμάτων (ηλεκτρ. συσκευές, λάδια, μπαταρίες κλπ) 4%

Ο Δήμος Λαμιαίων ανακύκλωσε 1270 τόνους το 2016, ποσοστό 3,4%

Πρώτοι μεγάλοι Δήμοι πανελληνίως, Ρέθυμνο 13%, Χανιά 8%, Θεσσαλονίκη 5%

Παρατηρήσεις

 Υπάρχουν σημαντικά περιθώρια αύξησης της ανακύκλωσης τόσο στη χώρα μας, όσο και στην πόλη σας. Απαιτούνται όμως νέες υποδομές και συνεχείς δράσεις ενημέρωσης - ευαισθητοποίησης στους πολίτες, ιδιαίτερα στα σχολεία

 Η αύξηση των ποσοστών σε ανακύκλωση και κομποστοποίηση σύμφωνα με την ελληνική πραγματικότητα αλλά και τη διεθνή εμπειρία, δεν αρκεί για μια βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων

Τα κράτη στην Ευρώπη με υψηλά ποσοστά της τάξης του 50% ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, σχεδόν το υπόλοιπο μισό το πάνε σε εργοστάσια καύσης. Στην Ελλάδα μια λύση θα ήταν οι μονάδες μηχανικής- βιολογικής επεξεργασίας που έχουν μικρές επιπτώσεις στο περιβάλλον

Ένας βιώσιμος σχεδιασμός πρέπει να βάζει ρεαλιστικούς στόχους για αύξηση της ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, σχεδιάζοντας εγκαίρως μονάδες για την επεξεργασία του υπόλοιπου κλάσματος.

ΘΕΡΜΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Περιβαλλοντικές επιπτώσεις του Γιώργου Βασιλακόπουλου φυσικού, μέλος της Οικολογικής Κίνησης Πάτρας

Η ΑΠΟΤΕΦΡΩΣΗ (ΚΑΥΣΗ) των στερεών απορριμμάτων γίνεται είτε για την επεξεργασία σύμμεικτων αποβλήτων ή ως εναλλακτικό καύσιμο για τις ανάγκες της βιομηχανίας.

Ως πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου παρουσιάζονται η δραστική μείωση του όγκου των απορριμμάτων (στο 90% του αρχικού όγκου, 60-70% του αρχικού βάρους) και η παραγωγή θερμικής ενέργειας για την κάλυψη αναγκών μιας περιοχής (τηλεθέρμανση)

Βασικό μειονέκτημα είναι η παραγωγή επικίνδυνων ρύπων:

- Τέφρα βάσης (σκωρία),

- Αέριοι ρύποι και Ιπτάμενη τέφρα με υψηλές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων, χλωριωμένων οργανικών ενώσεων, πτητικών οργανικών ενώσεων τοξικών ενώσεων του άνθρακα (διοξίνες, φουράνια) κ.λπ.

Τα συστήματα αντιρρύπανσης θεωρητικά μπορούν να κατακρατήσουν το μεγαλύτερο μέρος των εκπεμπόμενων ρύπων.

Έχουν υπέρογκο κόστος (πανάκριβα φίλτρα κ.λπ.) που μπορεί να φτάσει έως το 40% του συνολικού κόστους λειτουργίας,

Είναι επομένως απαραίτητος ο αυστηρός κοινωνικός έλεγχος για να διαπιστώνεται αν αλλάζονται τα φίλτρα στο προβλεπόμενο διάστημα κ.λπ.

Ακόμα και με τη σωστή λειτουργία τα προβλήματα παραμένουν

1. Δεν μπορεί να εμποδιστεί η εκπομπή CO2 που είναι η βασική αιτία για την υπερθέρμανση του πλανήτη και την κλιματική κρίση

2. Με τα συστήματα αντιρρύπανσης το πρόβλημα μεταφέρεται από τον αέρα στο έδαφος

Τα είδικά φίλτρα που χρησιμοποιούνται και η τέφρα βάσης που δημιουργείται είναι ιδιαίτερα τοξικά υπολλέμματα με προβληματική τη διαχείρισή τους

- Η σκωρία σε ορισμένες χώρες (Γερμανία κ.λπ.) χρησιμοποιείται ως συμπληρωματική πρώτη ύλη για την παραγωγή τσιμέντου.

- Υπάρχουν όμως βάσιμες ανησυχίες από πολλούς επιστήμονες ότι τα βαρέα μέταλλα που περιέχονται στη τέφρα βάσης είναι δυνατό να οξειδωθούν ή να αποσπαστούν από το υλικό μετά από χρόνια φθορά και να «δραπετεύσουν» στο περιβάλλον.

Ενδεικτικά είναι περιστατικά κατασκευών που εξερράγησαν στο Ηνωμένο Βασίλειο που συνδέθηκαν με την ύπαρξη βαρέων μετάλλων στο τσιμέντο, όπου σε αντίδραση με το νερό εκλυόταν υδρογόνο.

Με αφορμή αυτά τα περιστατικά η βρετανική Αρχή Οδικού Δικτύου με έγγραφο - οδηγό της το 2009, έθεσε αυστηρές προϋποθέσεις και αντίστοιχες απαγορεύσεις για τη χρήση της τέφρας σε οδικές κατασκευές.

Μύθοι και αλήθειες για την καύση

Μύθος 1: Η καύση απορριμμάτων δεν αντιστρατεύεται την ανακύκλωση αφού μπορούν να συνυπάρξουν, κατά το πρότυπο πολλών ευρωπαϊκών χωρών

Αλήθεια: Οι πανάκριβες μονάδες αποτέφρωσης θέλουν «υλικό» για λειτουργήσουν εξ ου και η εμπορία αποβλήτων με κύριους εισαγωγείς τις Γερμανία, Σουηδία, Ολλανδία, Εσθονία και Βέλγιο.

Οι χώρες αυτές έχουν βεβαίως υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, μόνο που τα θεωρούν ως «ταβάνι» που δεν είναι διατεθειμένες να το ξεπεράσουν…

* Υπάρχουν χώρες, όπου τα τελευταία χρόνια υπήρξε μείωση του ποσοστού ανακύκλωσης (Βουλγαρία – Εσθονία) ή στασιμότητα (Σουηδία – Ηνωμένο Βασίλειο) όταν και στις 4 περιπτώσεις την ίδια χρονική περίοδο έχουμε αύξηση στις ποσότητες καύσης των απορριμμάτων.

Μύθος 2: Στις προηγμένες κοινωνίες της Ευρώπης και της Αμερικής υπάρχουν πολλά εργοστάσια καύσης, χωρίς κοινωνικές αντιδράσεις. Αυτό είναι μια απόδειξη ότι δεν ρυπαίνουν

Αλήθεια: Τα πιο πολλά εργοστάσια κατασκευάστηκαν στην δεκαετία του 80, όπου τα περιβαλλοντικά ζητήματα δεν ήταν στο προσκήνιο.

* Έχοντας διάρκεια ζωής περίπου 30 χρόνια χρήζουν σήμερα δαπανηρής συντήρησης και αναβάθμισης προκειμένου να συνεχίσουν τη λειτουργία τους

* Παρά τις αυστηρότατες προδιαγραφές και ελέγχους πολλές μελέτες καταλήγουν σε επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών.

* Πληθαίνουν οι κοινωνικές αντιδράσεις που έχουν αποτελέσματα

ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ λειτουργούν 86 μονάδες αποτέφρωσης απορριμμάτων με συμβάσεις που λήγουν τα τελευταία χρόνια

Είναι αμφίβολη η συνέχιση της λειτουργίας τους λόγω δαπανηρών αναβαθμίσεων και αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών

* Στο Commerce της Καλιφόρνιας έκλεισε οριστικά το εργοστάσιο αποτέφρωσης το 2018 λόγω της μεγάλης αντίδρασης της τοπικής κοινωνίας και έπειτα από επιστημονικές ενδείξεις για ραγδαία επιδείνωση της υγείας των περιοίκων

ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ η κίνηση πολιτών Zero Waste France κινητοποιεί αυτή την περίοδο (2019) χιλιάδες πολιτών ενάντια στην αναβάθμιση της μονάδας αποτέφρωσης σκουπιδιών στην περιοχή

ΣΤΗ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ Κινητοποίηση της οργάνωσης «Μοthers NO Incinerator» απέτρεψε τελικά την κατασκευή μονάδας αποτέφρωσης σκουπιδιών στην πόλη (2017)

Συμπερασματικά για τη χώρα μας μονάδες αποτέφρωσης απορριμμάτων θα πρέπει να αποκλειστούν λόγω του μεγάλου κόστους που θα βαρύνει λειτουργικά τους πολίτες και των επικίνδυνων ρύπων που δυνητικά εκπέμπουν με δεδομένη την υπολειτουργία των μηχανισμών ελέγχου.

Απαράδεκτη είναι βεβαίως η χρήση των απορριμμάτων με οποιαδήποτε μορφή (RFF, SRF) ως υλικό καύσης στις βιομηχανίες (πχ ΑΓΕΤ Βόλος). με εμφανή τον κίνδυνο υποβάθμισης της υγείας των πολιτών.

ΚΑΥΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΒΟΛΟ:

ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ή ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟ ΕΓΚΛΗΜΑ

του Ραφαήλ Πράσινου, Μέλος Επιτροπής Αγώνα Πολιτών Βόλου

''Μια όμορφη πόλη που συνδυάζει βουνό και θάλασσα'', "ωραία λουλούδια και στολισμός", "γεμάτος με τσιπουράδικα και νόστιμους μεζέδες'' : αυτά είναι τα πιο συχνά λόγια που θα ακούσει κανείς για την πόλη του Βόλου. Ωστόσο, σπάνια γίνεται αναφορά στα αρνητικά στοιχεία της πόλης. Ένα από αυτά είναι και το χρόνιο πρόβλημα της αερορρύπανσης λόγω διαφόρων παραγόντων το οποίο έρχεται να επιβαρύνει η καύση σκουπιδιών από την τσιμεντοβιομηχανία της ΑΓΕΤ.

Λίγα λόγια για την ΑΓΕΤ

Η ΑΓΕΤ είναι μια τσιμεντοβιομηχανία που δραστηριοποιείται για πάνω από μισό αιώνα στο χώρο του Βόλου. Όλα αυτά τα χρόνια το καύσιμό της είναι πάντοτε πετρελαϊκής πηγής, οπότε λόγω και της εγγύτητάς της στη πόλη του Βόλο έχει πολύ αρνητική επίδραση στην υγεία των πολιτών. Η ΑΓΕΤ πέρασε στα χέρια της εταιρίας LAFARGE περίπου πριν από 25 χρόνια. Μια πολυεθνική εταιρία με εκατοντάδες εργοστάσια σε 80 διαφορετικές χώρες του κόσμου και εξίσου κακό όνομα παντού, με αποκορύφωμα τις κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου και συνέργεια με τον ISIS. Η ιδέα της καύσης δεν είναι καινούρια για την πόλη του Βόλου. Ήδη από το 2000 η ΑΓΕΤ έδειξε ενδιαφέρον για την καύση ελαστικών κάτι που απετράπει λόγω της έντονης παρέμβασης των πολιτών. Το 2012 μια δεύτερη εταιρία η ΕΡΓΗΛ επιχείρησε να φτιάξει εργοστάσιο καύσης σκουπιδιών για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αλλά το σχέδιο πάλι φαλίρισε για τον ίδιο λόγο ενώ είχε πάρει έγκριση από την τότε κυβέρνηση. Το 2017, επί κυβέρνησης Σύριζα, εγκρίθηκε η Άδεια Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) για την καύση σκουπιδιών από την ΑΓΕΤ, μια θέση την οποία άλλαξε δημόσια ο τότε υφυπουργός περιβάλλοντος, Σ. Φάμελλος, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ πέρασε στην αντιπολίτευση.

Στοιχεία για την καύση

Σύμφωνα με την ΑΕΠΟ η ΑΓΕΤ μπορεί να κάψει 200.000 τόνους σκουπιδιών το χρόνο. Τώρα καίγονται περίπου 40.000 τόνοι σκουπιδιών, ποσό που διπλασιάστηκε από το καλοκαίρι. Το καύσιμο αποτελείται από RDF που σύμφωνα με επίσημα έγγραφα περιέχει κυρίως αποξηραμένο: χαρτί- χαρτόνι σε ποσοστό (62%), πλαστικό (25%), υφάσματα (11%), και SRF, που περιέχει τα ίδια υλικά σε μικρότερη αναλογία συν το οργανικό κλάσμα των απορριμμάτων. Ωστόσο σύμφωνα με την Επιτροπή Αγώνα Πολιτών Βόλου ( το κίνημα που δραστηριοποιείται ενάντια στη καύση)που κατάφερε να πάρει ένα δείγμα από το φορτίο, σκίζοντας ένα τσουβάλι, το ποσοστό του πλαστικού κυριαρχούσε στο φορτίο αποτελώντας το 75 με 80%.

Τα σκουπίδια που εισάγει το εργοστάσιο έρχονται στο μεγαλύτερο μέρος από την Ιταλία αλλά και σε μικρότερες ποσότητες από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Σε ΦΕΚ που αναφέρεται στην ΑΓΕΤ, η ίδια η εταιρία δηλώνει ότι δέχεται νοσοκομειακά απόβλητα από το ΧΥΤΑ Φυλής ενώ υπάρχουν υπόνοιες και για ραδιενεργά απόβλητα καθώς όπως διαπιστώθηκε από την Επιτροπή το πλοίο ΦΙΟΝΑ που μετέφερε σκουπίδια το καλοκαίρι πέρασε από την πόλη Ουέλβα της Ισπανίας, που έχει χρόνιο πρόβλημα με τα ραδιενεργά της απόβλητα, και δεν τήρησε την καθορισμένη πορεία από το Σαλέρνο της Ιταλίας απευθείας στην πόλη του Βόλου.

Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον

Η καύση απορριμμάτων παράγει ένα πλήθος βλαβερών ουσιών με πιο επιβλαβείς τις διοξίνες, που σχηματίζονται κυρίως λόγω της καύσης πλαστικών. Οι ενώσεις αυτές είναι οι τοξικότερες στην ιστορία του ανθρώπου και έχουν χαρακτηριστεί ως 'σιωπηλός θάνατος' καθώς δρουν συσσωρευτικά στον λιπώδη ιστό του ανθρώπου. Αυτό σημαίνει ότι οι επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία δεν είναι άμεσα ορατές, αλλά έπειτα από έντονη έκθεση σε αυτές, εκδηλώνονται με την μορφή καρκίνων, γενετικών ανωμαλιών, τερατογενέσεων και σοβαρών νόσων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί και η χρήση διοξινών στον πόλεμο του Βιετνάμ, τα αποτελέσματα της οποίας φαίνονται μέχρι και σήμερα. Από τη διαδικασία παράγονται επίσης τοξικά βαρέα μέταλλα (Αρσενικό,Υδράργυρος,Κάδμιο,Θάλλειο κλπ) καθένα υπεύθυνο για διάφορα προβλήματα στη λειτουργία του οργανισμού.Τέλος προϊόν της καύσης αποτελεί και η τέφρα,αιωρούμενη και στερεή, η οποία(αιωρούμενη) εν μέρει διασπάται σε μικρότερα σωματίδια και διαπερνά τα φίλτρα ενώ η υπόλοιπη(στερεή) ενσωματώνεται στο παραγώμενο τσιμέντο. Όλα τα παραπάνω αφενός μεν τα εισπνέουμε και αφετέρου με τη βροχή επικάθονται στο φυσικό περιβάλλον και εισχωρούν στον υδροφόρο ορίζοντα, δηλητηριάζοντας το χώμα, το νερό, τα αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα.

Μετρήσεις και Όρια

Τα επιχειρήματα για τα όρια ρύπων της ΑΓΕΤ όσων επικαλούνται τη νομιμότητα στη λειτουργία της ή προσπαθούν να κατευνάσουν τις ανησυχίες των πολιτών είναι ψεύτικα και παραπλανητικά. Οι μετρήσεις που ανακοινώνονται γίνονται από την ίδια την ΑΓΕΤ και δεν είναι αξιόπιστες (όπως καταγγέλλει και η Ένωση Ελλήνων Χημικών), ενώ οι έλεγχοι που διενεργούνται από τα κλιμάκια ελέγχου ή το Δημόκριτο είναι κατόπιν συνεννόησης με την εταιρεία, άρα σε ελεγχόμενες συνθήκες καύσης.Επιπλέον λόγω της μεγάλης επικινδυνότητας των διοξινών δεν υπάρχει ανώτερο επιτρεπτό όριο στη διεθνή κοινότητα αλλά ακόμη και αυτό που έχει επικρατήσει είναι απειροελάχιστο (0.02-50mg/Kg).

Ποιοί προστατεύουν τη Lafarge-ΑΓΕΤ

H ΑΓΕΤ φυσικά έχει την αποδοχή της κυβέρνησης η οποία έχει δημιουργήσει ένα ευνoϊκό νομοθετικό πλαίσιο για την εταιρία, χρηματοδοτώντας τη με 30€ ανά τόνο απορριμμάτων, αυξάνοντας τα όρια των ρύπων και ουσιαστικά

αντιστρέφοντας την πυραμίδα ιεράρχησης της διαχείρισης των σκουπιδιών που εντάσσει την καύση στο προτελευταίο στάδιο. Ήδη στη Θεσσαλονίκη το σχέδιο της καύσης έχει δρομολογηθεί με αποδέκτες τις τσιμεντοβιομηχανίες του ΤΙΤΑΝ και του ΧΑΛΥΨ,ενώ παράλληλα σχεδιάζεται σε Αθήνα και Δυτική Μακεδονία.Επίσημη θέση της κυβέρνησης είναι ότι βοηθάει τις βιομηχανίες να γίνουν πιο ανταγωνιστικές στην αγορά προσφέροντάς τις φθηνότερο καύσιμο ενώ λύνει ταυτόχρονα το μακροχρόνιο πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων για το οποίο η Ελλάδα δέχεται πρόστιμα από την ΕΕ τόσα χρόνια λόγω της μη μέριμνας για ορθότερη αξιοποίησή τους και την ύπαρξη πολλών ΧΥΤΑ.Ο ισχυρισμός όμως ότι η ΑΓΕΤ χρησιμοποιεί τα σκουπίδια ως καύσιμο για παραγωγή ενέργειας είναι ψευδής διότι τα διαφορετικά είδη πλαστικού, το οποίο είναι κυρίαρχο στα σκουπίδια, θα δημιουργούσε ανομοιόμορφη θερμοκρασία στην πρώτη ύλη του τσιμέντου που καίγεται και κατά επέκταση πρόβλημα στην παραγωγή του τσιμέντου.Για το λόγο αυτό και η ΑΓΕΤ σε επίσημα στοιχεία που η ίδια έδωσε στη δημοσιότητα φανερώνει ότι παρόλο που διπλασίασε την ποσότητα την σκουπιδιών που καεί το πετρελαϊκό της καύσιμο έμεινε στα ίδια επίπεδα.Ο μόνος λόγος που επιτρέπεται η καύση είναι καθαρά το οικονομικό συμφέρον της εταιρίας και αφορά:

1) Χρηματοδότηση του τσιμεντάδικου από την κυβέρνηση για διάθεση σκουπιδιών του κράτους.

2) Μίσθωση από άλλες βιομηχανίες ή χώρες για καύση των δικών τους αποβλήτων καθώς είναι πιο φθηνός τρόπος απαλλαγής από αυτά σε σχέση με την ταφή ή οποιαδήποτε άλλη αξιοποίησή τους.

3) Κέρδη από το χρηματιστήριο ρύπων, καθώς εκμεταλλεύεται τη μειωμένη εκπομπή CO2 για να τις "πουλήσουν" άλλες εταιρίες ρύπους.

Επιπλέον στήριξη στην ΑΓΕΤ δίνει και η Περιφέρεια Θεσσαλίας με έμμεσο τρόπο καθώς ο Περιφερειάρχης Κ.Αγοραστός αρνείται ολοκληρωτικά το πρόβλημα της αερορρύπανσης στο Βόλο και δε μεριμνεί καθόλου για την εγκατάσταση ενός δικτύου μετρητών στην πόλη πόσο μάλλον να επισκευάσει τους ήδη χαλασμένους.Ωστόσο με βάση την επιδημιολογική μελέτη που έγινε από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και τον Ιατρικό Σύλλογο Μαγνησίας, ο Βόλος είναι πρώτος με διαφορά σε ορισμένους τύπους καρκίνου σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα και έχει χιλιάδες περιπτώσεις καρδιαγγειακών και αναπνευστικών προβλημάτων. Σύμφωνα επίσης με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος οι οικονομικές επιπτώσεις στην κοινωνία λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης των εγκαταστάσεων της ΑΓΕΤ στον Βόλο την 5ετία 2008-2012 ανήλθαν σε 75 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο, μελετώντας κριτήρια όπως πρόωροι θάνατοι, νοσήλια, υποβάθμιση της ακίνητης περιουσίας, επιπτώσεις στην υγεία, ζημιές σε κτίρια, μειωμένη αγροτική παραγωγή.

Τέλος στην ίδια λογική κινείται και ο Δήμος Βόλου, ο οποίος σχεδιάζει τη δημιουργία εργοστασίου μετατροπής σκουπιδιών σε καύσιμα SRF στο ΧΥΤΑ του Βόλου, με προδιαγραφές μόνο για τσιμεντοβιομηχανίες, δηλαδή με «φωτογραφημένο» αποδέκτη τη Lafarge.

Οικολογική διαχείριση απορριμμάτων

Τα σκουπίδια μας περιέχουν πολύτιμους για το περιβάλλον πόρους και για αυτό δεν έχουμε την πολυτέλεια να τα καίμε! Εάν θέλουμε διαχείριση των απορριμμάτων προς όφελος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος η μόνη λύση είναι:

o Να εφαρμοστούν πολιτικές μείωσης της παραγωγής σκουπιδιών και ειδικά της χρήσης πλαστικού σε συσκευασίες και πολιτικές επανάχρησης προϊόντων (συσκευών, επίπλων, ρούχων κοκ).

o Στη συνέχεια να εφαρμοστεί το σύστημα προδιαλογής και διαχωρισμού στην πηγή σε 4 ή 5 ξεχωριστούς κάδους (χαρτί, γυαλί, μέταλλα, πλαστικό, οργανικά και υπολείμματα)

o Να αυξηθεί σημαντικά η ανακύκλωση στα στερεά και η αερόβια κομποστοποίηση (παραγωγή λιπάσματος) ή αναερόβια χώνευση στα οργανικά (παραγωγή λιπάσματος, ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας )

o Το μικρό αδρανοποιημένο υπόλοιπο μπορεί να ταφεί σε ΧΥΤΥ

o Τα παραπάνω απαιτούν ένα δίκτυο μικρών αποκεντρωμένων εγκαταστάσεων διαχείρισης, που λειτουργούν με απλό και οικονομικό μηχανολογικό εξοπλισμό και ανοίγουν θέσεις εργασίας.

o Η όλη διαχείριση πρέπει να βρίσκεται σε δημοτική/δημόσια ιδιοκτησία και να λειτουργούν κάτω από τον έλεγχο και τη διαχείριση των εργαζομένων και της κοινωνίας

Ο τρόπος αυτός είναι φιλικός στους ανθρώπους και το περιβάλλον, εξοικονομεί πολύτιμους πόρους, μειώνει δραστικά το κόστος διαχείρισης που με τους φόρους τους πληρώνουν οι πολίτες και δημιουργεί δεκάδες θέσεις εργασίας, απαιτώντας πολύ μικρές επενδύσεις για να εφαρμοστεί.