Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2019

ΠΕΡΙ ΚΑΥΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ)


Πολλά έχουν γραφτεί για τη δραστική μέθοδο «εξαφάνισης» των στερεών αποβλήτων που λέγεται καύση και από διάφορες πλευρές ακούγονται ισχυρισμοί όπως μηδενικοί αέριοι ρύποι, ενεργειακή ανάκτηση για τους πολίτες κλπ.
Έτσι σιγά σιγά παγιώνονται κάποιοι μύθοι που όμως απέχουν αρκετά από την πραγματικότητα:

ΜΥΘΟΣ 1.
Οι εκπομπές CO2 κατά την καύση των απορριμμάτων δεν επιβαρύνουν τι κλίμα αφού κύρια συστατικά των σκουπιδιών είναι βιοαποδομήσιμα (οργανικά) που έτσι και αλλιώς θα απελευθέρωναν το CO2 που ενσωματώθηκε σε αυτά με την πάροδο του χρόνου, ως μέρος του φυσικού κύκλου του άνθρακα της Γης.
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ:
Ο ρυθμός «επιστροφής» το διοξειδίου του άνθρακα στη φύση με την καύση είναι τεράστιος σε σχέση με τις δεκαετίες που χρειάζονται για τη φυσική αποδόμηση τους, και γι αυτό το λόγο οι επιπτώσεις είναι άμεσες

ΜΥΘΟΣ 2
Η παραγωγή ενέργειας από την καύση απορριμμάτων για τηλεθέρμανση κλπ, θεωρείται παραγωγή από ΑΠΕ αφού το βιοαποδομήσιμο μέρος τους είναι ανανεώσιμος πόρος. Για αυτό μονάδες καύσης λαμβάνουν κρατικές επιδοτήσεις όπως γίνεται με τις άλλες ΑΠΕ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Σύμφωνα με την οδηγία της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μόνο το οργανικό μέρος των σύμμεικτων αποβλήτων (40%- 50%) θεωρείται επιλέξιμο για επιδοτήσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από «ανανεώσιμες πηγές».
Παρ' όλα αυτά, σύμφωνα με καταγγελίες της ΜΚΟ Zero Waste Europe, μια σειρά από εγκαταστάσεις αποτέφρωσης σε όλη την Ευρώπη λαμβάνουν επιδότηση για όλα τα απόβλητα που καίγονται, και όχι μόνο για το ανανεώσιμο μέρος - αυτά περιλαμβάνουν πλαστικό, χαρτί και χαρτόνι που μπορούν να ανακυκλωθούν - και έχουν μεγαλύτερη αρνητική επίπτωση στο περιβάλλον και στην υγεία.
Να σημειώσουμε εδώ ότι ενεργειακή ανάκτηση από τα απορρίμματα μπορούμε να έχουμε και με άλλες ήπιες μεθόδους επεξεργασίας, όπως για παράδειγμα την αναερόβια χώνευση

ΜΥΘΟΣ 3
Η καύση απορριμμάτων δεν αντιστρατεύεται την ανακύκλωση αφού μπορούν να συνυπάρξουν, κατά το πρότυπο πολλών ευρωπαϊκών χωρών
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η καύση των αποβλήτων για ενέργεια υπονομεύει τις προσπάθειες ανακύκλωσης της Ευρώπης, εκτρέποντας τα απόβλητα στους αποτεφρωτήρες αντί για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση, ακυρώνοντας στην πράξη την ιεράρχηση για βιώσιμη διαχείριση (μείωση- επαναχρησιμοποίηση- ανακύκλωση (και κομποστοποίηση) και στο τέλος ενεργειακή ανάκτηση- υγειονομική ταφή).
Αυτό συμβαίνει γιατί οι πανάκριβες μονάδες αποτέφρωσης θέλουν «υλικό» για λειτουργήσουν εξ ου και η εμπορία αποβλήτων με κύριους εισαγωγείς τις Γερμανία, Σουηδία, Ολλανδία, Εσθονία και Βέλγιο. Οι χώρες αυτές έχουν βεβαίως υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, μόνο που τα θεωρούν ως «ταβάνι» που δεν είναι διατεθειμένες να το ξεπεράσουν…
Από την άλλη μεριά έχουμε χώρες όπου τα τελευταία χρόνια υπήρξε μείωση του ποσοστού ανακύκλωσης (Βουλγαρία- Εσθονία) ή στασιμότητα ( Σουηδία- Ηνωμένο Βασίλειο) όταν και στις 4 αυτές χώρες την ίδια χρονική περίοδο έχουμε αύξηση στις ποσότητες καύσης των απορριμμάτων….
Αυτός είναι ο λόγος που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε τα κράτη μέλη στις αρχές του 2018 να σταματήσουν τις επιδοτήσεις σε «ενέργεια από απόβλητα» για να αποφύγουν την ανατροπή των στόχων ανακύκλωσης και της ιεράρχησης στη διαχείριση των αποβλήτων.

ΜΥΘΟΣ 4
Ναι αλλά η Σουηδία ανακυκλώνει το 99% των απορριμμάτων της!
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Πρόκειται ασφαλώς περί μύθου αφού η συγκεκριμένη χώρα καίει το 49% των απορριμμάτων της και όπως προείπαμε η καύση ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ανακύκλωση

ΜΥΘΟΣ 5
Οι τεχνολογίες εξελίσσονται και υπάρχουν σήμερα σύγχρονα συστήματα αντιρρύπανσης που μπορούν να δεσμεύσουν το σύνολο των αέριων ρύπων που εκπέμπουν στο περιβάλλον
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Τα αέρια απόβλητα των αποτεφρωτήρων απορριμμάτων περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων, πολυκυκλικών υδρογονανθράκων, χλωριωμένων οργανικών ενώσεων (διοξίνες και φουράνια) με ποικίλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Τα συστήματα αντιρρύπανσης είναι πανάκριβα και το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας τους μπορεί να φτάσει στο 60% του συνολικού κόστους! Ακόμα και αν δεχθούμε την υποθετική περίπτωση τα συστήματα αυτά να συγκρατούν το σύνολο των αέριων ρύπων, τίθεται το ερώτημα ποιος θα πληρώσει τα τεράστια κόστη που δημιουργούνται με την προφανή απάντηση, οι πολίτες… και αν οι Αυστριακοί οι Δανοί έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώνουν και την εμπιστοσύνη στους ελέγχους για την καλή λειτουργία τους, δεν θεωρούμε ότι αυτό είναι προφανές για τη χώρα μας και για πολλές άλλες…
Ακόμα και έτσι όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι επικίνδυνοι ρύποι και διοξίνες που κατακρατούνται από τα φίλτρα, δεν εξαφανίζονται, αφού το πρόβλημα μεταφέρεται από τον αέρα στο έδαφος.
Η παραγόμενη ιπτάμενη τέφρα μαζί με την τέφρα βάσης (που παράγεται ως στερεό υποπροϊόν από την καύση), αντιστοιχούν στο 25-40% του βάρους των εισερχομένων αποβλήτων.
Θεωρούνται επικίνδυνα απόβλητα με ιδιαίτερα υψηλή συσσώρευση τοξικών υλικών που αν δεν εφαρμοστεί κάποια μέθοδος αδρανοποίησής τους θα πρέπει να διατεθεί σε χώρο διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων.
Με δεδομένα τα υψηλά κόστη διαχείρισης και διάθεσης, συν το γεγονός της ανεπαρκούς τεχνολογίας σε ότι αφορά την αδρανοποίηση της τέφρας, το πρόβλημα καθίσταται ιδιαίτερα σύνθετο, με τις τσιμεντοβιομηχανίες να επιλέγουν τη χρησιμοποίηση ενός μεγάλου μέρους της παραγόμενης τέφρας ως συμπληρωματικής πρώτης ύλης για την παραγωγή τσιμέντου.
Υπάρχουν όμως βάσιμες ανησυχίες από πολλούς επιστήμονες ότι τα βαρέα μέταλλα που περιέχονται στη τέφρα είναι δυνατό να οξειδωθούν ή να αποσπαστούν από το υλικό μετά από χρόνια φθορά και να «δραπετεύσουν» στο περιβάλλον.
Ενδεικτικά είναι περιστατικά κατασκευών που εξερράγησαν στο Ηνωμένο Βασίλειο που συνδέθηκαν με την ύπαρξη βαρέων μετάλλων στο τσιμέντο, όπου σε αντίδραση με το νερό εκλυόταν υδρογόνο. Με αφορμή αυτά τα περιστατικά η βρετανική Αρχή Οδικού Δικτύου με έγγραφο- οδηγό της το 2009, έθεσε αυστηρές προϋποθέσεις και αντίστοιχες απαγορεύσεις για τη χρήση της τέφρας σε οδικές κατασκευές

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ;
Πρώτα από όλα η μείωση και η επανάχρηση των συσκευασιών, και στη συνέχεια η αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης και κομποστοποίησης (στη Γερμανία το ποσοστό έχει φτάσει στο 65%).
Το εναπομείναν μέρος μπορούμε να το επεξεργαστούμε με ήπιες μεθόδους (αερόβια κομποστοποίηση, αναερόβια χώνευση) όπου το τελικό αδρανές υπόλειμμα μπορεί να διατεθεί σε ΧΥΤΥ.

*του Γιώργου Βασιλακόπουλου, φυσικού
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΠΑΤΡΑΣ (ΟΙ.ΚΙ.ΠΑ.)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου