Η «Παλαιοβράχα» δίνει το παράδειγμα.

Εναν πετυχημένο δρόμο για τη βιώσιμη γεωργία μέσω της αλληλέγγυας οικονομίας και με περιβαλλοντική υπευθυνότητα δείχνει η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση «Παλαιοβράχα», καθώς σε σύντομο χρονικό διάστημα έχει κάνει πράξει αρκετούς από τους στόχους της στη μικρή κοινωνία του ομώνυμου ημιορεινού χωριού της δυτικής Φθιώτιδας και θέτει συνεχώς νέους. Η ΚΟΙΝΣΕΠ δραστηριοποιείται στη βιολογική καλλιέργεια, την τυποποίηση και τη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, λειτουργεί με κάθετη δομή από τη σπορά μέχρι την κατανάλωση κι έχει ήδη διαμορφώσει ένα δίκτυο διάθεσης προς την Αθήνα και όχι μόνο.

Ολα ξεκίνησαν από τον Σύλλογο Απανταχού Παλαιοβραχινών, που οργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις και δράσεις και γέννησε ύστερα την «Παλαιοβράχα». «Δεν μας ικανοποιούσε μόνο η κατεύθυνση της ψυχαγωγίας. Πολιτισμός είναι και η διατροφή. Θέλαμε και ιδεολογικά να τοποθετηθούμε κόντρα στην ατομικότητα, να σηκώσουμε τα μανίκια και μέσα από τη συλλογικότητα να δώσουμε την απάντηση ότι μπορούμε να βγάλουμε τον μεσάζοντα από τη μέση» μας εξηγεί ο εικαστικός Κώστας Τσιρώνης, πρόεδρος του συλλόγου, μέλος της ΚΟΙΝΣΕΠ και γέννημα-θρέμμα του χωριού στο οποίο επέστρεψε πριν από λίγα χρόνια.

Προς το παρόν η ΚΟΙΝΣΕΠ αριθμεί έξι μέλη με μια ομάδα ανθρώπων να τη στηρίζει. Ολοι ντόπιοι εκτός από τον πρόεδρό της, Κανάρη Τσίγκανο, φωτογράφο με σημαντική πορεία σε έντυπα της πρωτεύουσας. Γνώρισε μέσω του περιοδικού «eco» βιοκαλλιεργητές και επέλεξε να μετακομίσει στην Παλαιοβράχα. Η φυσική ομορφιά του τόπου ήταν ένας από τους λόγους που τον έθελξαν σε αυτόν, αφού, όπως μας, λέει «η περιοχή είναι ηφαιστειογενής και η πλαγιά του βουνού δίπλα από την κοιλάδα του Σπερχειού, απέναντι από τον Τυμφρηστό, έχει πολλές καλές προδιαγραφές». «Ξεκίνησα με αρωματικά φυτά και μελίσσια, αλλά αποφασίσαμε να προχωρήσουμε σε κάτι για να αφήσουμε ένα αποτύπωμα. Οταν λέγαμε στο καφενείο ότι υπάρχουν κι άλλες δυνατότητες, μας κοιτούσαν καχύποπτα. Κι αν δεν βάλεις το χέρι στο χώμα, δεν πείθεται ο άλλος. Τώρα δεν δικαιούται κανείς να πει δεν γίνεται, γιατί αποδείξαμε ότι γίνεται» τονίζει.

Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχουν καλλιεργήσει δίκοκκο σιτάρι, φακές, ρεβίθια, φασόλια, διαθέτουν μέλι βελανιδιάς και συνεργάζονται με ντόπιους παραγωγούς βιολογικών προϊόντων, όπως φιστίκι, αμύγδαλο και αυτοφυή φυτά. Επεται συνέχεια με την παραγωγή κρασιού, ζυμαρικών και χυμού ντομάτας στο εργαστήριο μεταποίησης-τυποποίησης, σε έναν χώρο που παραχώρησε ομόφωνα ο Δήμος Μακρακώμης μετά από σχετικό αίτημα. «Πέρυσι ξεκίνησε πειραματικά ο χυμός ντομάτας με μια μικρή παραγωγή, εξαντλήθηκε γρήγορα και πήραμε θάρρος. Η βιομηχανική ντομάτα είναι ένα στοίχημα για να δείξουμε ότι κάποιες καλλιέργειες μπορούν να αποδώσουν λίγο περισσότερο, δεν χρειάζεται να τελειώνει η επιχειρηματικότητα στο χωράφι» σημειώνει ο κ. Τσίγκανος.

Η ΚΟΙΝΣΕΠ επιμένει επίσης στο ζήτημα της ανάδειξης παραδοσιακών ποικιλιών, για το οποίο συνεργάζεται με την Greenpeace και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών - αρωγοί της σε συμβουλευτικό επίπεδο. Ως παράδειγμα ο κ. Τσίγκανος φέρνει την καλλιέργεια φασολιών. «Βρήκαμε τον παλιό σπόρο, προσπαθήσαμε να τον αναπαραγάγουμε, πετύχαμε την πρώτη χρόνια, αποτύχαμε τη δεύτερη, επειδή κάναμε κάποια λάθη και δεν βάλαμε ζιζανιοκτόνα. Ομως φτιάξαμε ζέα για να καταπολεμήσουμε τα ζιζάνια και μετά από δύο χρόνια μπορούμε να καλλιεργήσιμε ξανά όσπρια. Κάνουμε ομάδα αμειψισποράς, στο ίδιο χωράφι δεν μπαίνει τρίτη χρονιά το ίδιο πράγμα. Χρησιμοποιούμε όλες αυτές τις μεθόδους για μια βιώσιμη γεωργία» δηλώνει ο ίδιος για να προσθέσει το εξής:

«Στόχος είναι να βρούμε κι άλλους παλιούς σπόρους, εγκλιματισμένους εδώ. Ενδιαφέρον έχουν σίγουρα και τα αμπέλια. Υπάρχουν τοπικές ποικιλίες, κάποιες πολλά υποσχόμενες, δίνουν καλά αποτελέσματα, και με τη συνδρομή του Γεωλογικού Πανεπιστημίου θα διερευνήσουμε κατά πόσο μπορούμε να τις αξιοποιήσουμε».

Αλλες επιδιώξεις της ΚΟΙΝΣΕΠ αποτελούν η δημιουργία ενός καταστήματος και μιας ιστοσελίδας eshop για τη διοχέτευση των προϊόντων στην αγορά και τη σύνδεση απευθείας με τον καταναλωτή, αλλά κυρίως η συνάντηση συλλόγων από όλο τον δήμο και έξω από αυτόν που ενδιαφέρονται για τη γεωργία. «Επειδή ασχολούμαστε και οι δύο με τον πολιτισμό, καταλάβαμε πως ό,τι έχει σχέση με την πολιτική δεν είναι πάντα πολιτισμός - ζούμε βάρβαρες καταστάσεις. Αν η προσπάθειά μας, στην οποία μας οδήγησε πάνω από όλα η κρίση, βοηθήσει και αφήσει μια παρακαταθήκη για να εμπεδωθεί ένας βιώσιμος τρόπος, χωρίς εκμετάλλευση, θα είχε θετικό αποτέλεσμα για την ευρύτερη ανάπτυξη της περιοχής» αναφέρει ο κ. Τσιρώνης.

Τέλος, η «Παλαιοβράχα» έχει οργανώσει ημερίδες για την ενημέρωση των πολιτών και τη μεταλαμπάδευση της εμπειρίας της στο πλαίσιο της οποίας μοντελοποίησε με τη συνδρομή της Greenpeace ένα σχέδιο οργάνωσης για τη βιώσιμη καλλιέργεια και το κατέθεσε στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, που ενδιαφέρθηκε να εξετάσει την εφαρμογή του σε κάθε νομό της.

● Info: facebook ΚοινΣΕπ «Παλαιοβράχα»

*Λένα Κυριακίδη

efsyn.gr