34 χρόνια από τον πυρηνικό εφιάλτη του Τσερνόμπιλ

Στις 26 Απριλίου 1986, νωρίς το πρωί, ο αντιδραστήρας 4 του πυρηνικού εργοστασίου του Τσερνόμπιλ εξερράγη, προκαλώντας αυτό που τα Ηνωμένα Έθνη χαρακτήρισαν «τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή στην ιστορία της ανθρωπότητας».

Ήταν το ατύχημα που η πυρηνική βιομηχανία είχε ισχυριστεί ότι δε θα συνέβαινε ποτέ.

Τα σχεδιαστικά σφάλματα, σε συνδυασμό με τα ανθρώπινα λάθη, έχουν ως αποτέλεσμα οι σοβιετικοί μηχανικοί να χάσουν τον έλεγχο ενός αντιδραστήρα στις εγκαταστάσεις πυρηνικής ενέργειας του Τσέρνομπιλ. Μέρος των εγκαταστάσεων λιώνει, πολλοί πεθαίνουν και πολλοί περισσότεροι υποφέρουν.

Το ατύχημα ήταν της τάξης του μέγιστου προβλεπόμενου ατυχήματος στην Διεθνή Κλίμακα Πυρηνικών Γεγονότων, διατάραξε σοβαρότατα τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν στις γύρω περιοχές και είχε σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία.

Τα ραδιενεργά ισότοπα που απελευθερώθηκαν στην ατμόσφαιρα από το Τσερνόμπιλ, και που ακόμα υπάρχουν, δείχνουν ότι ύστερα από τρεις και πλέον δεκαετίες η καταστροφή συνεχίζεται.

Η Greenpeace μάς δίνει ορισμένες σημαντικές πληροφορίες για την καταστροφή που έλαβε χώρα στο Τσερνόμπιλ:

*Η ποσότητα ραδιενέργειας που απελευθερώθηκε στην ατμόσφαιρα είναι σχεδόν 200 φορές μεγαλύτερη από τη ραδιενέργεια που απελευθερώθηκε από τις δύο ατομικές βόμβες του Ναγκασάκι και της Χιροσίμα μαζί.

*Το Πριπιάτ, η κοντινότερη πόλη, εκκενώθηκε δύο ημέρες μετά την καταστροφή. Σε αυτό το διάστημα πολλοί άνθρωποι είχαν ήδη εκτεθεί σε υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας.

*Η ραδιενεργή βροχή έφθασε μέχρι την Ιρλανδία. Η Ουκρανία, η Λευκορωσία και η Ρωσία ήταν οι χώρες που επηρεάστηκαν περισσότερο, αφού απορρόφησαν το 63% της ρύπανσης από το ατύχημα.

*Τα ζώα που ζουν μέσα στην αποκλεισμένη ζώνη 30 χιλιομέτρων γύρω από το Τσερνόμπιλ έχουν υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας, αυξημένες γενετικές μεταλλάξεις και χαμηλό ποσοστό γεννήσεων.

*Θα περίμενε κανείς ότι οι αντιδραστήρες του Τσερνόμπιλ θα έκλειναν αμέσως μετά το ατύχημα, όμως οι υπόλοιποι τρεις αντιδραστήρες του εργοστασίου λειτούργησαν άλλα 13 χρόνια.

*Υπάρχει ακόμα ραδιενεργό υλικό σε μια τσιμεντένια σαρκοφάγο, που όμως πλέον καταρρέει, και χτίστηκε πάνω από τον αντιδραστήρα μετά το ατύχημα. Ένα καινούριο περίβλημα χτίζεται πάνω από τη σαρκοφάγο, αλλά η προστασία του θα διαρκέσει μόνο 100 χρόνια.

*Το δάσος κοντά στο σημείο της καταστροφής ονομάζεται «Κόκκινο Δάσος», επειδή τα υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας σκότωσαν τα δέντρα και κάλυψαν μεγάλες εκτάσεις με το έντονο κόκκινο χρώμα του νεκρού πεύκου.

*Το Πριπιάτ συνεχίζει να έχει υψηλά επίπεδα ρύπανσης και θα παραμείνει εγκαταλελειμμένο, αφού το πλουτώνιο χρειάζεται περισσότερα από 24.000 χρόνια για να μειωθεί η έντασή του μόλις στο μισό.

Το Τσερνόμπιλ επηρεάζει όλες τις πλευρές της ζωής των ανθρώπων στις περιοχές που έχουν ρυπανθεί. Η ραδιενέργεια είναι στο φαγητό που τρώνε, στο γάλα και στο νερό που πίνουν, στα σχολεία, στα πάρκα και στις παιδικές χαρές όπου παίζουν τα παιδιά τους, στα ξύλα που καίνε για να ζεσταθούν.

Από το ατύχημα πέθαναν επιτόπου δυο από τους εργάτες του σταθμού. Μέσα σε τέσσερις μήνες, από τη ραδιενέργεια και από εγκαύματα λόγω της θερμότητας, πέθαναν 28 πυροσβέστες που έσπευσαν στο χώρο του ατυχήματος και διαπιστώθηκαν 19 επιπλέον θάνατοι ως το 2004.

Επιπλέον, υπολογίζεται ότι επηρεάστηκε η υγεία εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων εξαιτίας της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος με ραδιενέργεια. Οι ποσοστιαίες αυξήσεις των καρκίνων ήταν άνω του 15% στους πληθυσμούς που εκτέθηκαν, με χιλιάδες θανάτους από καρκίνο και λευχαιμία να συνδέονται με το ατύχημα. Επιπλέον, έχουν καταγραφεί δεκάδες υποθέσεις τερατογενέσεων.

Μέχρι σήμερα, ο πλήρης απολογισμός της μεγαλύτερης πυρηνικής καταστροφής στην ιστορία, παραμένει αδιευκρίνιστος, ενώ το δυστύχημα εγκαινίασε τεράστιες συζητήσεις για την πυρηνική ενέργεια

Το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία ήρθε να μας θυμίσει ότι το ρίσκο για περισσότερα ατυχήματα σαν το Τσερνόμπιλ υπάρχει ακόμα, οπουδήποτε χρησιμοποιείται η πυρηνική ενέργεια.